تعیین سطوح ژیومورفیکی اراضی شیب دار استان قزوین به عنوان اطلاعات پایه برای انجام مطالعات خاک شناسی

زیر بنای انجام مطالعات خاک شناسی با روش ژیوپدولوژی، تشخیص و تفکیک مقیاس مند واحدهای ژیوفرم در مناطق مطالعه است. این پروژه به منظور تعیین و تهیه نقشه ژیوفرم های موجود در مناطق خاگینه و کشکور در استان قزوین انجام شد تا اطلاعات و داده های آن برای پروژه خاک شناسی در مناطق مورد نظر با روش ژیوپدولوژی مورد استفاده قرار گیرد. در سیستم سلسله مراتبی روش ژیوپدولوژیک اجزا ژیومورفیک در چهار سطح تفکیک می گردند که شامل: زمین نما ‭(Landscape)‬، پستی و بلندی/ قالب ‭(Relief / molding)‬، سنگ شناسی/ منشا ‭(Lithology/origin) ‬و لندفرم ‭(Landform)‬است. این سطوح به ترتیب مترادف سطوح تاکسونومیکی شامل گروه های بزرگ ‭(Greatgroup)‬، زیر گروه ‭((Subgroup‬، فامیل ‭(Family) ‬و تحت فامیل ‭(Subfamily) ‬می باشد. واحد لندفرم به منزله یک ژیوفرم در پایین ترین سطح سیستم دارای بالاترین درجه همگنی بوده و در مقیاس مدیریت پذیر قابل تفکیک است. روش ها و تکنیک های بکار رفته در این پروژه شامل سه مرحله اصلی شامل: 1) مطالعات ستادی اولیه تفسیر عکس های هوایی، 2) مطالعات میدانی به منظور تدقیق محدوده ژیوفرم ها و 3) تهیه نقشه ژیوفرم ها است. در منطقه مورد مطالعه از تفسیر عکس های هوایی با مقیاس‮‭000:1‬،‮‭20‬ و سنجش از دور بر اساس تکنیک های روش ژیوپدولوژیک استفاده و با کمک نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی در سطوح مختلف اقدام به تهیه نقشه های اولیه ژیوفرم های موجود شد. نتایج این پروژه نشان داد در مناطق مطالعاتی خاگینه و کشکور در استان قزوین دو واحد زمین نما شامل اراضی تپه ماهوری ‭(Hill land) ‬و اراضی دامنه ای ‭(Piedmont) ‬قابل تفکیک است. بر روی واحد زمین نمای اراضی دامنه ای در سطح پستی و بلندی ژیوفرم های موجود عبارتند از تراس دشت سر فوقانی ‭(High glacis terrace)‬، تراس دشت سر میانی ‭(Middle glacis terrace)‬، تراس دشت سر پایینی ‭(Low glacis terrace)‬، دشت سر ‭(Glacis)‬، تپه منفرد ‭(Isolated hill) ‬و آبراهه ‭(Water way). ‬در واحد اراضی تپه ماهوری در سطح پستی و بلندی ژیوفرم های تفکیک شده عبارتند از تپه های منفرد ‭(Isolated hill) ‬و تپه های کم ارتفاع ‭(Low hill). ‬واحد لیتولوژی متشکل از مخلوط رسوبات آبرفتی-واریزه ای ‭(Alluvio-Colluvium) ‬است. این نوع واحدهای ژیوفرم در سطح لندفرم به واحدهای مختلف منفک شده اند. از جمله واحد های لند فرم می توان به پشته ‭(Tread) ‬یا رخ شیب های مخلوط ‭(Slope facet complex) ‬اشاره نمود. اطلاعات حاصل از این پروژه به عنوان اسناد پایه برای انجام مطالعات خاک شناسی اراضی شیب دار مناطق خاگینه و کشکور در استان قزوین مورد استفاده قرار گرفت. واژه های کلیدی: مطالعات خاک شناسی، روش ژیوپدولوژیک ، نقشه خاک، توسعه باغات، اراضی شیب دار