عوامل زراعی موثر در کاهش خسارت پوسیدگی ریشه چغندرقند

بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه که توسط قارچهای مختلف از جمله رایزوکتونیا، فیتوفترا و پی تیوم ایجاد می شود از عوامل مهم بازدارنده تولید چغندرقند می باشد. به منظور بررسی اثر عوامل زراعی بر کاهش پوسیدگی ریشه و بیماری رایزومانیای چغندر قند، آزمایشی در استان خراسان رضوی (تربت جام) طی سالهای ‮‭1387‬و ‮‭1388‬ اجرا شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات که عامل اصلی دور آبیاری دو سطح (شامل دور آبیاری 8 روز و ‮‭16‬ روز) و عامل فرعی در هشت سطح که فاکتوریل تاریخ کاشت چهار سطح (‮‭15‬ اسفند ، ‮‭15‬ فروردین ، ‮‭15‬ اردیبهشت و ‮‭15‬ خرداد) با رقم در دو سطح (رقم مقاوم دورتی و رقم حساس جلگه ) در چهار تکرار بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد: سه عامل آبیاری ، رقم ، تاریخ کاشت اثرات معنی داری در سطح %5 بر عملکرد ریشه و قند داشتند. با افزایش حجم آبیاری عملکرد ریشه و قند افزایش یافت ولی درصد قند بطور معنی داری تحت تاثیر قرار نگرفت. رقم مقاوم کاملا نسبت به رقم حساس در شرایط آلوده برتر بود. با تاخیردرکاشت عملکرد ریشه و قند کاهش یافت. درصد قند نیز با تاخیر درتاریخ کاشت تا ‮‭15‬ اردیبهشت افزایش یافت. نمره آلودگی به رایزومانیا با تاخیر تاریخ کاشت افزایش یافت هر چند این اختلافات معنی دار نبود. بطور کلی بین دو سال از نظر گسترش سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری ‭(AUDPC ) ‬اختلاف زیادی بین تیمارها ی آزمایشی وجود داشت. گسترش بیماری در سال دوم نسبت به سال اول بیشتر بود. تیمارهای آبیاری از نظر ‭AUDPC ‬اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. ارقام از حیث صفت ‭AUDPC ‬اختلاف خیلی زیادی داشتند. رقم مقاوم دورتی در مقایسه با رقم حساس جلگه مقاوم بود. کاشت در نیمه اسفند بیشترین میزان ‭AUDPC ‬را دارا بود ولی کاشت در خرداد ماه به شدت ‭AUDPC ‬را کاهش و به میزان صفر تقلیل داد. هر چه کاشت با تاخیر انجام شد میزان ‭AUDPC ‬نیز کاهش یافت. تیمار کاشت در نیمه اسفند رقم حساس جلگه و در مدار آبیاری 8 روز و در سال ‮‭1388‬ دارای بیشترین اثر متقابل بود، که سطح زیر منحنی گسترش بیماری در این تیمار حدود ‮‭3038‬ بود. در حالی که در تمامی تیمارهای کاشت در خرداد ماه سطح زیر منحنی گسترش بیماری آنها صفر بود.