تاثیر کاربرد گچ معدنی بر ویژگی های فیزیکو شیمیایی خاک های سدیمی و عملکرد گندم در منطقه رامجرد استان فارس

مدیریت بهره برداری از آب و خاکهای سدیمی نقش تعیین کننده در افزایش تولید محصولات کشاورزی ایفا می کند. اساس اصلاح خاکهای سدیمی جایگزین نمودن یون کلسیم به جای سدیم در مواضع جذبی کمپلکس های تبادلی، شستشوی املاح اضافی، کاهش‭pH ‬و خنثی نمودن کربنات و بی کربنات سدیم در محلول خاک است. برای این منظور از گچ معدنی ‭((CaSO‬‮‭2.4‬H2‭O ‬به عنوان منبع کلسیم استفاده شد. پروژه حاضر با هدف ارزیابی تاثیر مقدار گچ لازم، روش کاربرد گچ و دانه بندی مناسب ذرات گچ برای دستیابی به حداکثر عملکرد گیاه و حداقل درصد سدیم تبادلی خاک انجام گرفت. خاک سدیمی با منبع آب سدیمی از منطقه رامجرد استان فارس انتخاب گردید. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل 3 سطح درصد نیاز گچی (‮‭50‬%، %‮‭75‬ و‮‭100‬%)، 2 سطح گروه اندازه ای ذرات گچ شامل گچ دانه ریز(قطر کمتر از ‮‭0/05‬ میلی متر) و گچ دانه درشت( قطر کمتر از ‮‭20‬ میلیمتر)، یک کرت، جهت انحلال گچ در آب آبیاری و یک کرت به عنوان شاهد بود و آزمایش به مدت سه سال ادامه یافت. نتایج نشان داد که با افزودن گچ به خاک شوری خاک افزایش یافت. با این حال شوری خاک در همه موارد از شوری آستانه تحمل به شوری گندم کمتر بود. نسبت جذب سدیم‭(SAR) ‬لایه سطحی خاک با افزودن گچ به خاک کاهش یافت. در حالیکه ‭SAR ‬لایه های پایین تر نسبت به شاهد افزایش یافت. عملکرد گندم تحت تاثیر افزودن گچ به خاک قرار گرفت. در حالیکه افزودن گچ به آب آبیاری تاثیر معنی داری بر عملکرد نداشت. تاثیر گچ دانه درشت بر عملکرد بیشتر از گچ دانه ریز بود. افزایش عملکرد گندم با اضافه کردن گچ را می توان به بهبود شرایط شیمیایی و فیزیکی خاک نسبت داد. بطورکلی توصیه می شود برای اصلاح خاک سدیمی از گچ دانه درشت با ابعاد کمتر از ‮‭20‬ میلیمتر و به میزان ‮‭50‬ درصد نیاز گچی استفاده شود. واژه های کلیدی : خاک سدیمی- آب سدیمی- گچ معدنی- اصلاح خاک- استان فارس