بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری تکمیلی بر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب ارقام مختلف جو در کرمانشاه

با توجه به اینکه ایران از جمله کشورهایی است که از نظر منابع آب در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد و عمده مصرف آب به منظور تولیدات کشاورزی می باشد، بنابراین اهمیت کارایی استفاده از این منبع کاملا مشخص می باشد. به منظور بررسی کارایی مصرف آب ارقام متفاوت جو در شرایط مختلف آبیاری تکمیلی این پروژه در قالب طرح آزمایشی اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود طی سال زراعی ‮‭1389-90‬ اجرا گردید. فاکتور آبیاری تکمیلی با شش سطح (1- بدون آبیاری، 2- یک بار آبیاری در شروع ساقه رفتن، 3- یک بار آبیاری در زمان ظهور گل آذین، 4- یک بار آبیاری در شروع پر شدن دانه، 5- دوبار آبیاری در شروع ساقه رفتن و ظهورگل آذین، و 6- آبیاری تکمیلی کامل (سه بار آبیاری در شروع ساقه رفتن، ظهور گل آذین و شروع پرشدن دانه)) در کرت های اصلی و فاکتور رقم با سه سطح (1-سرارود،‮‭2 1‬- ژنوتیپ پیشرفته ‭gurgan‬4‭//gurgan‬4‭//xmuse ‬و 3- نصرت) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه جو به طور معنی دار تحت تاثیر فاکتورهای رقم، آبیاری تکمیلی و اثر متقابل آن ها قرار گرفت، و تیمار دوبار آبیاری و آبیاری تکمیلی کامل به ترتیب با ‮‭4070‬ و ‮‭4247‬ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید نمودند، همچنین ارقام نصرت و سرارود1 به ترتیب با ‮‭3905‬ و ‮‭3982‬ کیلوگرم در هکتار عملکرد بیشتری از ژنوتیپ پیشرفته ‭gurgan‬4// داشتند، و معنی دار بودن اثر متقابل آبیاری تکمیلی در رقم نشان داد که عکس العمل رقم ها به سطوح مختلف آبیاری تکمیلی متفاوت بوده است، به طوری که ژنوتیپ ‭gurgan‬4// به طور کلی در اثر آبیاری تکمیلی افزایش عملکرد زیادی از خود نشان نداده است، رقم نصرت عملکرد بیشتری در شرایط دوبار آبیاری تکمیلی و آبیاری تکمیلی کامل داشته است نسبت به دو رقم دیگر داشت، و بالاخره رقم سرارود1 که در شرایط دیم و تک آبیاری ها عملکرد بیشتری از سایر رقام داشت. با محاسبه شاخص بهره وری آب از طریق نسبت عملکرد دانه به آب مصرفی(بارش + آبیاری) مشخص شد که بیشترین میزان شاخص بهره وری آب توسط رقم سرارود1 در یک بار آبیاری در زمان ظهور گل آذین با ‮‭10/8‬ و کمترین میزان آن (‮‭7/5‬ کیلوگرم بر میلی متر) توسط ژنوتیپ ‭gurgan‬4// در آبیاری تکمیلی کامل به دست آمد. واژه های کلیدی: آبیاری تکمیلی، جو، شاخص بهره وری آب مصرفی، دیم، رقم، عملکرد دانه