بررسی خصوصیات رویشگاه ها و پراکنش گونه های مختلف جنس تیموس در ایران (مازندران)

مطالعه اکولوژیک رویشگاهها و تهیه نقشه پراکنش گونه های مختلف موجود، گامی موثر در شناسایی منابع بالقوه و استفاده بهینه از آنها جهت رونق بخشیدن به اقتصاد کشور می باشد. هدف از اجرای این طرح، شناخت رویشگاههای گونه های جنس آویشن در شرایط مختلف اکولوژیک ، جمع آوری اطلاعات محیطی و رویشگاهی برای گونه های مورد بررسی ، تهیه اطلاعات از سرشت رویشی گونه ها برای استفاده از آنها در مناطق مختلف و تهیه نقشه رویشگاهها با تکیه بر ویژگیهای اکولوژیک مناطق پراکنش گونه های آویشن و تشخیص مناطق مساعد جهت تولید و بهره برداری مناسب می باشد. ابتدا رویشگاههای آویشن در استان مازندران مشخص شدند . در مرحله بعد در هر رویشگاه تعداد سه ترانسکت به طول ‮‭500‬ متر برای اندازه گیری درصد پوشش، تراکم و فراوانی گونه آویشن قرار داده شد . ویژگیهای رویشگاهی از قبیل درصد شیب، جهت شیب، بارندگی و درجه حرارت متوسط سالانه، اقلیم، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، تیپ گیاهی و گیاهان همراه نیز مشخص گردیدند. نقشه پراکنش گونه ها با استفاده از نرم افزار ‭ILWIS ‬تهیه گردید. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار ‭PCORD‬انجام گردید. نتایج نشان می دهد که چهار گونه از جنس آویشن در استان مازندران در محدوده ارتفاعی ‮‭2000-4000‬ متر از سطح دریا رویش دارند. گونه ‭Thymus fedtschenkoi ‬دارای بیشترین تعداد رویشگاه و گونه ‭Thymus trautveterri ‬دارای کمترین تعداد رویشگاه در استان مازندران می باشد. گونه ‭Thymus pubescens ‬در مناطق مرکزی استان رویش دارد و دربرخی از این مناطق به صورت تیپ گیاهی غالب مشاهده می گردد. گونه ‭Thymus fallax ‬در مناطق مرکزی و غربی استان رویش داشته و در ارتفاع بالاتری از سطح دریا در مقایسه با سایر گونه ها می روید. بافت خاک در رویشگاههای این گونه ها لومی، لوم رسی، لوم شنی و سیلتی لوم می باشد. میزان اسیدته خاک ‮‭1-8/1‬/،7 میزان هدایت الکتریکی ‮‭0/36-0/82‬ دسی زیمنس بر متر و میزان کربن آلی ‮‭0/90-4/4‬ درصد می باشد. اقلیم رویشگاههای گونه های آویشن مدیترانه ای سرد تا فرا سرد، نیمه مرطوب سرد تا فرا سرد و نیمه خشک سرد می باشد. متوسط بارندگی سالانه ‮‭350-700‬ میلیمتر و متوسط در جه حرارات سالانه‮‭4-14‬ درجه سانتیگراد می باشد. واژه های کلیدی: آویشن- مازندران- آویشن تالشی- آویشن قفقازی- آویشن کرکدار- رویشگاه آویشن قره باغی