گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی امکان تکثیر انبوه دورگ های بین گونه ای هسته داران از طریق ریزازدیادی

هم اکنون در ایران اغلب درختان میوه هسته دار روی پایه های بذری پیوند می شوند، حال آنکه استفاده از پایه های رویشی درختان میوه هسته دار در دنیا با رشد سریعی در حال پیشرفت است. به منظور گسترش و توسعه استفاده از پایه های رویشی در درختان میوه هسته دار، در این پژوهش 3 ژنوتیپ امید بخش از میان دو گروه تلاقی شامل دو ژنوتیپ زردآلو وگوجه ‭(Hs‬‮‭519‬ و ‭Hs‬‮‭303‬) و یک ژنوتیپ گوجه و بادام ‭(Hs‬‮‭725‬) از لحاظ پتانسیل ریزازدیادی درون شیشه ای بررسی شدند. در ابتدا ریزنمونه های جوانه انتهایی و جوانه های جانبی پایه های مورد مطالعه، گندزدایی شده و در شرایط درون شیشه ایی و در محیط های کشت ‭MS ‬تغییر یافته، ‭WPM‬، ‭Knop ‬و ‭QL ‬با غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد قرار گرفتند. نتایج حاصل از نوع محیط کشت نشان داد که در هر سه پایه رویشی مورد مطالعه، محیط کشت ‭MS ‬تغییر یافته بهترین نتیجه را به همراه داشت، لذا تیمار ترکیب تنظیم کننده های رشد، در محیط کشت ‭MS ‬تغییر یافته مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مربوط به ترکیب تنظیم کننده های رشد نشان داد که پایه های رویشی ‮‭725‬ و ‮‭519‬ گیاهچه هایی بیشترین طول ریشه را تولید کردند. ترکیب تنظیم کننده های رشد اثر معنی داری بر تعداد گیاهچه نداشت در کلیه پایه های رویشی مورد آزمایش، بهترین نتایج پرآوری از محیط ‭MS‬1 به دست آمد. پایه ‮‭519‬ در محیط کشت ‭MS‬2 و ‭MS‬3 تولید کالوس کرد و پایه ‮‭725‬ در محیط ‭MS‬3 شیشه ایی شد. پایه ‮‭725‬ با میانگین ‮‭66‬/،4 بیشترین و پایه ‮‭303‬ با میانگین ‮‭22‬/،2 کمترین تعداد ریشه را تولید کرد. پایه ‮‭303‬ بیشترین طول ریشه را تولید کرد و محیط کشت اثر معنی داری بر تعداد و طول ریشه نداشت. محیط کشت حاوی 1 میلی گرم در لیتر ‭NAA ‬بهترین محیط ریشه زایی برای پایه های ‮‭303‬ و ‮‭519‬ بود. پایه ‮‭725‬ در محیط حاوی 1 میلی گرم در لیتر ‭IBA ‬بیشترین تعداد ریشه را تولید کرد. پایه های ریشه دار شده در اتاق سازگاری به محیط کشت پیت و پرلیت منتقل شدند. واژه های کلیدی: پایه، هسته دار، دورگ، ریزازدیادی