بررسی احیای جنگلهای ارس از طریق کاشت بذر و نهال در استان چهارمحال و بختیاری

درخت ارس یکی از ذخایر ژنتیک کشور است. دامنه اکولوژیک وسیع و همچنین تنوع گونهای آن در ایران باعث حضور این گونه در اکثر مناطق رویشی جنگلهای کوهستانی شده است. یکی از مشکلات این گونه زادآوری آن بوده که باعث در معرض خطر قرار گرفتن رویشگاههای آن شده است. به منظور کمک به تجدید حیات این گونه با ارزش پروژه ملی احیای جنگلهای ارس کشور از طریق کاشت بذر و نهال به اجرا درآمد. در این راستا در استان چهارمحال و بختیاری با جمع آوری میوه درختان بر اساس تقسیمبندی کیفی آنها در سه گروه C، B، ‭A ‬و جداسازی بذر از میوه و تیمار آن و نهایتا کاشت بذر در خزانه ایجاد شده با ترکیبی از خاک رویشگاه اصلی، اقدامات لازم به منظور تولید نهال و انتقال به رویشگاه انجام گرفت. همچنین کاشت مستقیم بذر در زیر و بیرون تاج تعداد ‮‭10‬درخت ارس و پیگیری جوانهزنی و رویش آنها از سایر اقدامات این طرح است. اندازهگیری مشخصات کمی میوه و بذر گروههای سه گانه ارس قبل از کاشت شامل اندازه میوه، وزن هزار دانه، تعداد بذر در میوه، تعداد بذر پر در میوه، درصد بذر پر درختان پس از بوجاری از جمله اقدامات انجام است. به دلیل شرایط نامناسب جوی جوانهزنی بذرها در خزانه تا زمان اتمام طرح محقق نشد و فقط اندازهگیری صفات میوه و بذر درختان و همچنین جوانهزنی بذرهای کاشته شده در رویشگاه انجام گردیده است. نتایج نشان داد که تعداد بذر ارس بین 3 تا ‮‭4/5‬ عدد متغیر است، کمینه قطر میوه به میزان ‮‭0/846‬ سانتیمتر مربوط به درختان A1 و B8 و بیشینه میانگین قطر به مقدار ‮‭1/381‬ سانتیمتر متعلق به پایه B1 است، میانگین تعداد بذر پر درختان منتخب ارس در هر میوه بین ‮‭0/5‬ تا کمی بیش از ‮‭1/5‬ متعیر است، در کاشت مستقیم بذر در عرصه در مجموع از ‮‭22‬ نهال سبز شده ‮‭16‬ عدد مربوط به بیرون تاج و تنها 6 عدد معادل ‮‭27‬ درصد در زیر تاج درختان ارس سبز شدهاند. کلمات کلیدی ارس، تجدید حیات، بذرکاری، نهال کاری، استان چهارمحال و بختیاری.