بررسی ارقام گلرنگ در کشت انتظاری تحت شرایط دیم در مزارع زارعین ‭(on farm)‬

ارزیاب ی ژنوتیپهای برتر آزم ایشات داخ ل ایستگاهی در مزارع زارعین یک ی از مراحل مهم در معرفی ارقام است. به منظور دستیابی به رقم یا ارقامی با عملکرد بالا درشرایط زارعین و ترغیب کش اورزان به کشت دی م ای ن گی اه، شش رقم و لاین گ لرنگ ش امل ژنوتیپ های ‮‭411‬ ، ،‮‭258417 47‬‭-Cyprobregon‬، ‭Sina‬،‭PI-‬‮‭250537‬ ‭PI ‬به همراه شاهد (زرقان‮‭279‬) که در آزمایشات انتظاری سال های قبل برتر بودند، در قالب طرح بلوکص کامل تصادفی با سه تکراردر سه منطقه از استان زنجان (خدابنده، زنجان، ایجرود) مورد مقایسه قرار گرفتند. این آزمایش در کلیه مناطق در نیمه اول آذر ماه کشت و در طول دوران رشد و نمو صفات زارعی یادداشت برداری شدند و نهایتا بعد از برداشت عملکرد دانه تعیین شد. دادهصهای هر منطقه به تنهایی تجزیه واریانس و سپس کل داده های تمام مناطق تجزیه مرکب و میانگین تیمارها از طریق آزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب و مقایسه میانگین های سه مکان اجرای این آزمایش نشان داد که اثر مکان بر روی صفت عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی دار بوده و بیشترین عملکرد با میانگین ‮‭614/4‬ کیلوگرم در هکتار مربوط به شهرستان خدابنده بود. اثر رقم نیز برای عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی دار شد و بیشترین عملکرد دانه با میانگین ‮‭663/5‬ کیلوگرم در هکتار مربوط به لاین ‮‭411‬ بود. رقم سینا با میانگین ‮‭647/9‬ کیلوگرم در هکتار و لاین ‮‭47‬ با میانگین ‮‭610/9‬ کیلوگرم در هکتار اختلاف معنی دار با لاین ‮‭411‬ نداشت و در یک کلاس آماری قرار گرفتند. همچنین اثر متقابل ژنوتیپ محیط نیز در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید طوریکه لاین ‮‭411‬ با میانگین ‮‭845‬ کیلوگرم در هکتار در شهرستان ایجرود ( حلب ) بیشترین عملکرد و لاین ‮‭258417‬‭-PI ‬با میانگین ‮‭168‬ کیلوگرم در هکتار در شهرستان زنجان (ارمغانخانه) کمترین عملکرد دانه را دارا بودند. واژه های کلیدی: گلرنگ زراعی - عملکرد دانه - دیم - کشت انتظاری