بررسی تدوین برنامه راهبردی کنترل لیستیریوز مونوسیتوژنز

به منظور تدوین برنامه راهبردی کنترل لیستریا در کشور گروهی متشکل از محققین و نمایندگان دستگاههای اجرایی تشکیل گردید و با بررسی منابع موجود مشخص گردید تقریبا ‮‭80‬ تا ‮‭90‬ از موارد لیستیریوزیس در انسان ها بعلت مصرف مواد غذایی آلوده میباشد و بر اساس اطلاعات سازمان بهداشت جهانی میزان کشندگی بر اثر این باکتری %‮‭30‬ میباشد. لیستیریوز در گوسفند و گاو نیز دارای اهمیت اقتصادی زیادیست. لیستریوز در حیوانات به شکلهای سقط جنین، سپتی سمی وآنسفالیت مشاهده می گردد. آنسفالیت شکل معمول لیستریوز در حیوانات اهلی می باشد که در بین نشخوارکنندگان شایع است وازنظر اقتصادی معمولا ضایعات بی شماری را ایجاد می کند. از آنجاییکه میکروب عامل بیماری معمولا در شیر دامهای مبتلا وجود دارد و ممکن است در اثر پاستوریزاسیون از بین نرود اهمیت شناسایی فوری مبتلایان و پیشگیری بیماری آشکارتر میگردد و دامپزشکان وقتی با مواد آلوده بویژه به سقط جنین سروکار دارند باید متوجه مخاطرات آن باشند. بطور کلی لیستریامونوسیتوژنز دارای خاصیت آلوده کنندگی زیاد و بیماریزایی اندک می باشد. وقوع لیستریوز معمولا بصورت انفرادی می باشد و تعیین شیوع واقعی انفرادی بیماری مشکل است. با وجود ناقص بودن روش گزارش بیماری در سراسر جهان مشخص کردن میزان شیوع عفونت لیستریایی ممکن نیست. از آنجایی که آلودگی با لیستریامونوسیتوژنز در فرآورده های لبنی و گوشتی (سوسیس و کالباس) میتواند به علت عدم رعایت بهداشت در طی فرآیندهای تولید، حمل و نقل و توزیع و نیز آلودگی دامها باشد لذا ضروری است، به علت گستردگی مصرف اینگونه فرآورده ها در کشور، توجه خاصی به نحوه تولید و توزیع آنها مبذول گردد تا از شیوع لیستریوزیس در افراد مستعد جلوگیری شود. لیستریوز یک بیماری مشترک انسان و دام است لذا در هر دو گروه سبب ایجاد خسارات اقتصادی می شود. در ایران محاسبات اقتصادی صورت نگرفته است ولی اگر آمارهای امریکا را به نسبت جمعیت ایران در نظر بگیریم خسارات اقتصادی آن در انسانها در سال ‮‭1372‬ معادل ‮‭10‬ تا ‮‭15‬ میلیارد تومان براورد می شود.اگر این عدد برای سال ‮‭1389‬ محاسبه شود به بیست میلیارد تومان نزدیک می شود (زیرا در ایران برنامه ای برای مبارزه وجود ندارد و در کشورهای دیگر به دلیل اجرای برنامه های کنترل و ریشه کنی این خسارات سال به سال کاهش می یابد). بر اساس اطلاعات کشورهای دیگر، حدودا یک میلیارد و ‮‭600‬ میلیون تومان خسارت در گوسفندها‮‭600‬، میلیون تومان در بزها و 2 میلیارد تومان در گاوها و جمعا بیش از 4 میلیارد تومان در سال هزینه خسارت لیستریوز در دامهای کشور برآورد می شود. با استفاده از روش طوفان ذهنی و بررسی مشکل به روش ‭SWOT ‬نقاط ضعف، قدرت، فرصتها و تهدیدات در کنترل لیستریا در کشور مشخص گردید. برنامه های موجود و تجربیات کشور و سایر کشورها در کنترل بیماری لیستریوزس تدوین گردید. نهادها و سازمانهای مرتبط با برنامه کنترل این بیماری مشخص شدند. براساس اطلاعات بدست آمده استراتژیهای کنترل لیستریا تبیین گردید و بر اساس آنها برنامه اجرایی و تحقیقاتی برای کنترل لیستریا تدوین شد.