تاثیر عصاره برخی گیاهان معطر استان همدان بر کنترل جوانه زنی سیب زمینی

سیب زمینی در ایران یک محصول زراعی مهم و اقتصادی به شمار می رود که ذخیره سازی بلند مدت آن برای تنظیم بازار تا برداشت دوره بعد ضروری است. تقریبا ‮‭30‬ درصد محصول تولیدی کشور طی دوره نگهداری بلند مدت از بین می رود که سهم به سزایی از این مقدار، به جوانه زنی مربوط می شود. اگر چه استفاده از برخی مواد شیمیایی مانند کلروپروفام و کاربرد روش های پرتودهی برای کنترل جوانه زنی سیب زمینی در انبارها امکان پذیر است اما بروز برخی مشکلات کیفی در سیب زمینی و مهم تر از آن اقبال روزافزون به تولید و مصرف فراورده های غذایی ارگانیک، کاربرد این روش ها را با چالش مواجه کرده است. درپاسخ به این نیاز، در این پروژه، عصاره آبی الکلی سرشاخه نعناع و دانه گیاهان رازیانه و گشنیز در غلظت های 0 ، 5/،0 ،1 ،2 و 4 گرم در لیتر و فواصل زمانی منظم 2 ، ،‮‭6 4‬ و 8 هفته یک بار مورد استفاده قرار گرفته و در مدت 6 ماه نگهداری سیب زمینی های رقم آگریا، برخی پارامترهای کمی، کیفی آن ها اندازه گیری شد. کلیه آزمایش ها در 3 تکرار انجام شد. داده های جمع آوری شده توسط طرح کاملا تصادفی و در قالب آزمایش فاکتوریل و در سطح آماری 5 % مورد تجزیه آماری قرار گرفت. بر اساس نتایج با افزایش غلظت عصاره نعناع و گشنیز تا 2گرم در لیتر، جوانه زنی سیب زمینی به شکل موثر و معنی دار کنترل و جوانه زنی گسترده غده، نسبت به تیمار شاهد تا 3 ماه با تاخیر مواجه شد. کاربرد عصاره های نعناع و گشنیز، به ترتیب کاهش ‮‭76‬ و ‮‭45‬ درصدی جوانه زنی، کاهش قند کاهنده و افت رطوبت را در غده های سیب زمینی رقم آگریا در پی داشت. مصرف هر 4 هفته یک بار این عصاره ها بهترین نتیجه را به همراه داشت. رازیانه اثر معنی داری در کنترل جوانه زنی نداشت. مصرف غلظت 4 گرم در لیتر این عصاره، باعث تشدید جوانه زنی غده های سیب زمینی شد. در ارزیابی حسی به عمل آمده، طعم نمونه های پخته و سرخ شده سیب زمینی های تیمار شده با عصاره نعناع، گشنیز و کلروپروفام، اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند، اما هر سه این تیمارها نسبت به غده های تیمار شاهد، امتیاز بیشتری از گروه ارزیاب دریافت کردند. به کارگیری تیمار منتخب این تحقیق قادر خواهد بود جوانه زنی غده های سیب زمینی رقم آگریا را تا 6 درصد کاهش دهد. واژه های کلیدی: انبارداری - جوانه زنی- سیب زمینی - عصاره گیاهان معطر