بررسی فرسایش آبکندی و پراکندگی آن در استان خراسان

خاک، این گوهر گرانبهای طبیعت یکی از ثروت های خداد ادی و منبع اصلی تامین غذای انسانها است . افزایش جمعیت و نیاز روزافزون به مواد غذایی باعث استفاده بیش از حد و بدون برنامه از اراضی کشاورزی و بهره - برداری غیر اصولی از منابع طبیعی گشته و فرسایش خاک از عواقب آن می باشد . پدیده شوم فرسایش خاک از معضلات قرن حاضر در بسیاری از کشورها ازجمله کشور ما بوده و در اثر آن خاک از جایگاه اصلی خود جدا و توسط عوامل ان تقال دهند ه به مکان دیگری منتقل میشود. این معضل یکی از عوامل اصلی عدم پیشرفت و توسعه اقتصادی و اجتماعی در جهان بدلیل تخریب منابع زیست محیطی می باشد . فرسایش آبکندی (Gully erosion شکلی از فرسایش آبی است که در مناطق خشک و نیمه خشک جهان بیشتر دیده شده و علاوه بر تخریب اراضی ، باعث جاری شدن سیلاب و جابجایی حجم قابل توجهی از خاک می شود. این شکل فرسایشی سالانه مقادیر قابل ملاحظهای خاک را از دسترس خارج و رسوب حاصله به طرق مختلف ایجاد اشکال میکند . مهمترین مسئله در موردفرسایش آبکندی مربوط به تعریف و شناخت آبکند، تفاوت آن با شیارRill)و آبراههStream)مکان یزم و نحوه تکامل و عوامل موثر در ایجاد آن میباشد. مشاهدات صحرایی حاکی از آن است که مناطق مختلفی از استان خراسان دچار این نوع فرسایش بوده و اطلاعات جامع و کاملی از مناطق مبتلا به فرسایش آبکندی از قبیل وسعت و پراکندگی آنها از نظر جغرافیایی در دست نیست . دستیابی به روشهای علمی و کاربردی برای پیشگیری و مبارزه ب ا فرسایش آبکندی در گرو شناخت عوامل موثر در شکل گیری، ایجاد ، چگونگی گسترش و عوامل کنترل کننده آن دارد . نتایج این تحقیق نشان داد که اکثر م ناطقی که مبتلا به فرسایش آبکندی هست ند در شمال و مرکز استان خراسان متمرکز بوده و مساحت کل این مناطق47347/6 هکتارمی باشد. بررسیهای حاصل از انطباق نقشه موقعیت آبکندهای استان با نقشهزمین شناسی نشان داد که تمامی مناطق آبکندی در تشکیلات حساس به فرسایش از قبیل مارنها که ریز دانه و تؤام با املاح هستند ایجاد گردیده اند . نتیجه اینکه کنترل فرسایش آبکتدی مستلزم درک و شناخت صحیح این فرایند و شناسایی مناطق حساس به این نوع فرسایش می باشد

Keywords:

آبکند , خراسان , فرسایش