تهیه و ارزیابی هیبرید های منوژرم مقاوم به ریزومانیا و نماتد مولد سیست در چغندرقند

بیماری ریزومانیا یکی از بیماریهای بسیار خطرناک و مهم چغندر قند در دنیا می باشد. علاوه بر این نماتد های مولد سیست نیز در برخی از مناطق چغندر کاری از عوامل محدود کننده کشت این محصول در دنیا و در ایران می باشند. در ایران نیز این بیماری به سرعت در حال گسترش است. استفاده از ارقام مقاوم کارآمدترین، اقتصادی ترین و سالم ترین روش کاهش خسارت محصول می باشد. به این منظور در شهریور سال 1393 بذر فامیل های تمام خواهری از پایه SB30 که حامل ژن های مقاومت به ریزومانیا (Rz1)، و نماتد مولد سیست (از منبع (Beta maritima هستند را به همراه یک پایه مادری نرعقیم(SB 36*7112) در برنامه تهیه ریشه اشتکلینگ جهت زمستان گذرانی کشت شد. در فروردین سال 1394 ریشه های هر فامیل و پایه مادری به ایزوله های اصلاحی انتقال و تلاقی یافت. در تابستان سال 1394 بذر هیبرید از روی پایه مادری برداشت و بوجاری شد. در سال 1395 بذر هیبرید های بدست آمده برای ارزیابی گلخانه ای (در کرج برای نماتد مولد سیست) و محصولی (در شیراز، مشهد و خوی برای مقاومت به ریزومانیا) ارسال و کشت شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد هیبرید های امید بخش جدید از نظر عملکرد ریشه برتری نسبی در قیاس با ارقام شاهد مقاوم داشته اند. هیبرید های (7112 * SB36) * S1 – 92633 ، (7112 * SB36) * S1 - 930312و (7112 * SB36) * S1 – 930308 به ترتیب با عملکرد 86/48، 24/48 و 41/47 تن در هکتاربرترین هیبرید ها و از نظر عملکرد قند شاهد مقاوم سوکارا و هیبرید های (7112 * SB36) * S1 - 930312، (7112 * SB36) * S1 - 930296 و (7112 * SB36) * S1 – 930308 به ترتیب با عملکرد 83/6، 05/6، 94/5 و 92/5 تن در هکتار در رتبه های بعدی قرار گرفتند. واژه های کلیدی: چغندر قند، مقاومت دوگانه به ریزومانیا و نماتد مولد سیست، تهیه هیبرید