ارزیابی کارایی سموم در ضد عفونی و کنترل خسارت آفات و بیماریهای بنه زعفران در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه ای

کنه Rhizoglyphus robini از مهم ترین آفات پیاز، غده و یا کورم گیاهان زینتی در سراسر دنیا است. این کنه به بنه (کورم) زعفران حمله و ضمن تغذیه از اندوخته آن، باعث انتقال عوامل بیماریزا خصوصا قارچ ها و باکتری های مولد پوسیدگی و لهیدگی می شود. این لهیدگی و پوسیدگی بنه موجب تنک شدن و کوتاه شدن عمر مفید مزارع زعفران می شود. انتشار این کنه غالبا به وسیله بنه های آلوده در موقع کاشت از مناطق آلوده به سایر مناطق است. ضدعفونی بذر از اصول مهم در کشاورزی پایدار است که با کم ترین هزینه و کم ترین آلودگی در محیط زیست، خسارت برخی از آفات از جمله خسارت این کنه را محدود می سازد. اجرای این پروژه طی سه مرحله در سه آزمایش جداگانه به شرح ذیل انجام گرفت: 1- انتخاب آفت کش های برتر در شرایط آزمایشگاهی 2- بررسی اثر اختلاط آفت کش های برتر و انتخاب شده از آزمایش اول در شرایط آزمایشگاهی 3- بررسی اثر اختلاط آفت کش های برتر انتخاب شده از آزمایش دوم در شرایط مزرعه بر درصد سبز شدن بوته های زعفران. سموم مورد آزمایش شامل کنه کش ها (بایومایت، جی سی مایت، پروپارژیت هر یک در سه غلظت 1، 2 و 4 در هزار و کلوفنتزین و اسپیرودیکلوفن هر کدام در سه غلظت 5/0، 1 و 2 در هزار)، قارچ کش ها (پنسیکورون، تیوفانات متیل و رورال تی اس هر کدام در غلظت 75/0، 5/1 و 3 در هزار) و باکتری کش ها (نوردکس در غلظت های 5/0، 1 و 2 در هزار، اکسی کلرور مس در غلظت های ا، 3 و 5 در هزار و مخلوط اکسی کلرورمس و مانکوزب در غلظت 1 ،2 و3) همراه یک تیمار شاهد ( آب مقطر) در 3 تکرار بود. نتایج آزمایش اول نشان داد از کنه کش ها بایومایت 2 در هزار و اومایت 4 در هزار، از قارچ کش ها سموم رورال تی اس و تیوفانات متیل هر یک به نسبت 5/1 در هزار و از باکتری کش ها نوردکس به نسبت 1 در هزار و مخلوط اکسی کلرور مس و مانکوزب به نسبت 3 در هزار از برتری نسبی بیشتری نسبت به سایر سموم بر خوردار باشند و به مرحله بعدی آزمایش معرفی شوند. در مراحل بعدی آزمایش اختلاط ترکیب سموم معرفی شده از مرحله اول نشان داد که بهترین اختلاط ترکیب کنه کش بایومایت 3 در هزار همراه قارچکش رورال تی اس 5/1 در هزار و باکتری کش نوردکس 1 در هزار است. با توجه به نتایج آزمایشگاهی برای توصیه کاربردی نیاز به تحقیق بیشتر در شرایط مزرعه ای است.واژههای کلیدی: ضد عفونی (بذر) – بنه (گیاه) - زعفران - کنه کش - قارچ کش - باکتری کش