تعیین ارزش زراعی ارقام خارجی چغندرقند در مناطق آلوده به ریزومانیا

بیماری ریزومانیا (ریشه ریشی) در بسیاری از مناطق چغندر کاری کشور از جمله استانهای فارس، خراسان و آذربایجان غربی شیوع پیدا کرده است. از آنجاییکه مبارزه با این بیماری خاکزاد کاری مشکل و بغرنج است، استفاده از ارقام مقاوم در مزارع آلوده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.در این تحقیق، تعداد 22 رقم خارجی به همراه دو رقم شاهد مقاوم و یک رقم شاهد حساس از نظر مقاومت به این بیماری به مدت دو سال (1393-94) در قالب دو آزمایش 12 و 16 رقمی بصورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در چهار منطقه با آلودگی طبیعی (مشهد، شیراز، میاندوآب و قزوین)مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر آزمایش، صفات کمی و کیفی پس از برداشت آزمایشات اندازه گیری شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها و مقایسه عملکرد شکر، ارقام مناسب شناسایی شد. در آزمایش 12 رقمی، ارقام شماره 7 (3K427 با نام جدید Fresia) و 8 (3K430 با نام جدید Toleranza) نسبت به هر دو رقم شاهد مقاوم توس و لودوینا برتری داشته و به عنوان ارقام برتر و پایدار شناخته شدند و ارقام شماره 3 (SY Robustus) و 4 (Rivolta) از پایداری متوسطی برخوردار بودند. در آزمایش 16 رقمی، ارقام شماره 3 (4K521 با نام جدید Lammia)، 4 (4K522 با نام جدید Shanea) و 6 (Kuhn 37 با نام جدید Rosayas) نسبت به هر دو رقم شاهد مقاوم برتری داشته و به عنوان ارقام برتر و پایدار شناخته می شوند. ارقام شماره 2 (4K523 با نام جدید Hadiya) و 14 (Biji) نیز از پایداری متوسطی برخوردار بودند. پنج رقم پایدار مذکور که نسبت به ارقام شاهد مقاوم نیز برتری دارند برای کشت در مناطق آلوده مشهد، شیراز، میاندوآب و قزوین قابل توصیه هستند.واژه های کلیدی: ارقام، چغندر قند، مقاومت، ریزومانیا، BNYVV