ارزیابی فنی کشاورزی حفاظتی (خاکصورزی و کاشت) در منطقه تیرچای میانه آذربایجان شرقی

کشاورزی حفاظتی، روش جدیدی است که چندین دهه است در میان کشورهای دنیا رواج پیداکرده و در کشور ما هم به عنوان یک روش نوین موردتوجه قرارگرفته است . توسعه کشاورزی از اولویت های مهم و اصلی وزارت جهاد کشاورزی است. کشاورزی حفاظتی راهی برای پایداری بخش کشاورزی، کاهش هزینه ها و مصرف سوخت و آب است. برای ارزیابی دقیق روند اجرای کشاورزی حفاظتی، در استان آذربایجان شرقی پروژه تحقیقاتی تهیه و در شهرستان های مختلف استان اجرا شد. در این تحقیق دو روش کشاورزی حفاظتی و کشاورزی مرسوم در منطقه تیرچای میانه ازنظر پارامترهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. عملکرد و اجزای عملکرد گندم شامل طول سنبله، وزن سنبله، وزن دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عمق کاشت، یکنواختی عمق کاشت، درصد پوشش بقایای گیاهی، میزان مصرف سوخت موردبررسی قرار گرفت. داده های حاصله از اجرای پروژه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که دو روش ازنظر صفات طول و وزن سنبله خیلی اختلاف داشتند. میزان مصرف سوخت، با توجه به این که چندین مرحله از مراحل تهیه زمین ازجمله شخم، دیسک و لولر درروش حفاظتی حذف می شود کمتر از روش مرسوم بود. اختلاف عمق کاشت در دو روش معنی دار و درروش مرسوم عمیق تر از روش حفاظتی بود. یکنواختی عمق کاشت در دو روش اختلاف معنی داری داشت. پوشش بقایای گیاهی بااینکه درروش حفاظتی بیشتر از روش مرسوم بود اما کمتر از ‮‭30‬ درصد بود. تعداد و وزن دانه در سنبله در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود ولی وزن هزار دانه ، طول بوته، عملکرد محصول، عملکرد بیوماس و همچنین شاخص برداشت در مقایسه دو روش کشاورزی حفاظتی و مرسوم اختلاف معنیصداری نداشتند. علیرغم این که دو روش ازنظر عملکرد بیوماس و شاخص برداشت اختلافی نداشتند به جهت بیشتر بودن شاخص برداشت درروش حفاظتی می توان نتیجه گرفت که کارایی آن نسبت به روش مرسوم بیشتر است. واژه های کلیدی: کشاورزی حفاظتی، کشاورزی مرسوم، خاک ورزی،گندم