تعیین پراکنش شانکر باکتریایی گوجه فرنگی در استان همدان

به منظور بررسی بیماری باکتریایی شانکر گوجه فرنگی، مزارع گوجه فرنگی استان در مناطق عمده کشت این محصول ( اسد آباد ، نهاوند) در طول فصل زراعی سال ‮‭1393‬ و در مراحل رشدی مختلف به صورت هفتگی بازدید و بوته هایی که برگهایی با علایم رنگ پریدگی ، زردی و خشکیدگی و ساقه هایی با علایم نوارهای کم رنگ و بی رنگ و در حالت پیشرفته شانکر داشتند، جمع آوری و به آزمایشگاه گیاهپزشکی بخش منتقل ودر آنجا مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جدا سازی عامل بیماری، برگها ، ساقه و میوه های گوجه فرنگی که علایم مذکور را داشتند، پس از شستشو با آب معمولی و آب مقطر ، با استفاده از یک تیغ سترون قطعات کوچکی از مرزبین بافت سالم و آلوده جدا گردیده و داخل لوله های آب مقطر استریل قرار گرفتند. سپس با استفاده از یک لوپ سترون از سوسپانسیون داخل لوله های آب مقطر روی محیط ‭NA ‬و‭S M C ‬مخطط شد. پس ازخالص سازی تک کلنی ها برخی آزمونهای فنوتیپی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برای شناسایی استرین ها انجام شد. جدایه های باکتری شناسایی شده اکسیداز منفی ، کاتالاز مثبت و دارای کلنی های زرد رنگ، گرد با حاشیه صاف روی محیط ‭NA ‬، کلنی های کرم رنگ مایل به خاکستری روی محیط‭S CM ‬و گرم مثبت بودند. میزان 6 درصد نمک طعام را در محیط تحمل کرده و در دمای ‮‭38‬ درجه سانتیگراد رشد کردند.مایه زنی جدایه ها به ساقه گوجه فرنگی علایم لکه برگی و شانکر ایجاد کرد. جدایه های باکتری در برگهای توتون فوق حساسیت ایجاد کردند ولی توانایی لهانیدن ورقه های سیب زمینی را نداشتند. جدایه ها از قندهای فرکتوز، لاکتوز، گلوگز، سوربیتول و ریبوز اسید تولید کردند ولی قابلیت تولید اسید از رافینوز، مانیتول، گالاکتوز، تری هالوز و مالتوز را نداشتند. جدایه ها روی محیط کشت نوترینت آگار حاوی سوکرز 5 درصد نتوانستند لوان تولید کنند. جدایه ها از منبع کربن فرمات و استات نتوانستند استفاده کنند ، اسکولین، تویین و نشاسته را هیدرولیز کردند ولی لسیتین ،ژلاتین، آرجنین و کازیین را نتوانستند هیدرو لیز کنند. مجموع بررسی ها نشان داد که باکتری جداشده از بوته ها و میوه گوجه فرنگی باکتری ‭Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis ‬می باشد. این بیماری در مزارع گوجه فرنگی استان همدان در مزارع اسداباد، نهاوند، بهار و ملایر و برخی گلخانه های همدان مشاهده گردید. این اولین گزارش از بیماری شانکر گوجه فرنگی در استان همدان می باشد. واژه های کلیدی: شانکر باکتریایی، گوجه فرنگی، علایم بیماری، ‭Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis