بررسی اکوسیستم رودخانه های متاثر از پساب و گونه های فراری از مزارع پرورش ماهی در منطقه الموت "با تاکید بر اثر این فعالیت ها بر روی گونه های بومی محیط پذیرنده"

آبزی پروری یا پرورش جانوران و گیاهان آبزی یک صنعت مهم جهانی است. سیستم های تولیدی مورد استفاده، عمدتا از لحاظ گونه پرورشی، موقعیت جغرافیایی و جنبه های اقتصادی اجتماعی با هم تفاوت دارند اما کلیه اشکال تکثیر و پرورش آبزیان در یک نقطه اشتراک دارند و آن مصرف منابع طبیعی و دخالت انسان در سیستم های بیولوژیکی است. هر گونه بهره برداری از این نوع، باید با قوانین اساسی فرآیندهای بیولوژیکی، هماهنگ باشد . قوانین ترمودینامیک می گویند : (( انرژی در درون یک سیستم به وجود نمی آید یا از بین نمی رود ولیکن ممکن است به اشکال دیگری درآید )) . این قوانین به الگوهای گردش مواد و جریان انرژی که در تمام چرخه های حیات مشترک هستند ، اشاره دارد . بنابراین اکثر سیستم های تکثیر و پرورش آبزیان برای حفظ فرآوری خود متکی به یک منبع تامین مواد مغذی و انرژی هستند و مواد مغذی زاید و انرژی غیر قابل مصرف تولید می کنند. این مواد زاید که آلاینده های بالقوه ای هستند فقط از عدم کارآیی انسان در بهره برداری از سیستم های طبیعی ناشی نمی شود، بلکه بخشی از آن نتیجه اجتناب ناپذبر فرآیندهایی است که برای تداوم حیات لازم هستند. گستردگی آلودگی حاصل از سیستم های آبزی پروری با توجه به میزان فن آوری به کار رفته و مدیریت سیستم بسیار با هم تفاوت دارد . در سال های اخیر استفاده چند منظوره از پتانسیل های بالقوه منابع آبی و به ویژه رودخانه های استان در راستای استفاده بهینه از این منابع و ایجاد اشتغال به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است. احداث استخرهای پرورش ماهی در بالادست بعضی از رودخانه های دایمی و استفاده از آب آن ها برای پرورش ماهی قزل آلا نمونه ای از این گونه فعالیت ها می باشد. پساب این گونه استخرها معمولا مستقیما وارد آب این رودخانهصها میصشود. لذا مدیریت بهینه پساب این گونه استخرها و کارگاه های پرورش ماهی مستلزم در اختیار داشتن اطلاعات مربوط به تغییرات کیفی آب در بخش های مختلف و به ویژه در پایین دست این رودخانه می باشد. بنابر این ضروری است با انجام بررسی های لازم، توان خودپالایی رودخانه مشخص گردد تا ضمن اینکه از بروز آلودگی آب که مخاطراتی جدی برای آبزیان و امور کشاورزی دارد جلوگیری به عمل می آید، از ظرفیت رودخانه های دایمی استان در جهت تولید گوشت آبزیان و ایجاد اشتغال، استفاده بهینه به عمل آید. بررسی های صورت گرفته در مورد مدیریت استفاده از پساب ناشی از بهره برداری از کارگاههای پرورش ماهیان سردابی نشان می دهد که در سال های اخیر در کشورهای مختلف و به ویژه در کشورهایی نظیر پاکستان و کنیا استفاده چندمنظوره از آب های کشاورزی و مزارع پرورش ماهی، رونق زیادی یافته است. در این پژوهش با لحاظ نمودن اهمیت اقتصادی احداث استخرهای پرورش ماهیان و مشکلات احتمالی ناشی از ورود پساب و یا ماهیان پرورشی اینگونه استخرها به آب رودخانه ، موقعیت مکانی استخرهای استان بر روی نرم افزار ‭RC GIS‬، عوامل موثر بر مدیریت بهینه پساب استخرها و کارگاه های پرورش ماهی مورد بحث قرار گرفته است