تاثیر نیتروژن و رقم بر عملکرد و شاخص های کارایی نیتروژن چغندرقند زمستانه

این تحقیق به منظور تعیین تاثیر نیتروژن و رقم بر عملکرد کمی و کیفی چغندر قند زمستانه و شاخص های کارایی نیتروژن چغندر قند زمستانه از سال ‮‭1389‬ به مدت دو سال زراعی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از:1- چهار سطح نیتروژن خالص( صفر، ‮‭30‬ درصد کمتر از حد بهینه ، حد بهینه و ‮‭30‬ درصد بیشتر از حد بهینه و 2- سه رقم(رسول " شاهد منطقه"، شریف‭" SBSI‬‮‭001‬" و رقم پالما‭" Palma"(‬که همگی منوژرم هستند). نتایج نشان داد که در سال اول اثر نیتروژن بر عملکرد ریشه و درصد قند معنی دار گردید اما بر عملکرد شکر سفید تاثیر معنی داری نشان نداد. بیشترین عملکرد ریشه ( ‮‭74/28‬ تن در هکتار) با کاربرد تیمار نیتروژن ‮‭30‬ درصد بیشتر از حد بهینه و تیمار حد بهینه مصرف کود نیتروژن بدست آمد. نتایج همچنین نشان داد که از نظر صفات مذکور بین ارقام مورد بررسی اختلاف معنی داری مشاهده گردید. در بین ارقام مورد مقایسه بیشترین عملکرد ریشه و شکر سفید به ترتیب معادل ‮‭75/48‬ و‮‭10/55‬ تن در هکتار توسط رقم پالما حاصل گردید. نتایج آزمایش سال دوم نشان داد که اثر نیتروژن برصفات درصد قند و درصد قند سفید و سدیم معنی دار و بر صفات پتاسیم، قند ملاس، ضریب استحصال، عملکرد ریشه و عملکرد شکر سفید تاثیر معنی داری ایجاد نکرد. بیشترین درصد قند خام و درصد قند سفید به ترتیب معادل ‮‭16/97‬ و ‮‭13/94‬ درصد مربوط به تیمار شاهد(بدون مصرف نیتروژن) بدست آمد. نتایج تجزیه مرکب دو ساله آزمایش نشان داد که مصرف نیتروژن بر عملکرد ریشه، درصد قند و سایر صفات کیفی ریشه معنی دار بود، لیکن بر عملکرد شکر سفید تاثیر معنی داری نداشت. هم چنین، با مصرف نیتروژن شاخص های کارایی نیتروژن کاهش داشت. رقم پالما نسبت به سایرارقام بالاترین کارایی مصرف (‮‭99/31‬ کیلوگرم بر کیلوگرم) و استفاده(‮‭85/01‬ کیلوگرم بر کیلوگرم) را داشت. بنابراین، با توجه به شرایط اجرای این آزمایش، تیمار حد بهینه مصرف نیتروژن برای حصول به حداکثر عملکرد اقتصادی شکر سفید برای ارقام مورد استفاده در این منطقه توصیه می گردد. واژه های کلیدی: چغندرقند ،عملکرد اقتصادی، نیتروژن خاک