بررسی دوام مالچ زیست تخریب پذیر پلیمر- سلولزی و اثر آن بر خصوصیات خاک و جوانه زنی و استقرار گیاهان بیابانی

یکی از معضلات زیست محیطی در مناطق خشک و بیابانی کشور که بصورت فرا حوضه ای عمل می کند، فرسایش بادی و تبعات ناشی از آن مانند توفان های گرد وغبار و جابجایی توده های عظیم ماسه می باشد. درسال های سنوات گذشته فرسایش بادی به شکل جابجایی تپه های ماسه ای و خسارت به مناطق مسکونی و صنعتی نمایان می شد. اما در سال های اخیر به شکل گرد و غبار در اقصی نقاط کشور، سلامتی انسان ها را به مخاطره انداخته و خسارت های اقتصادی بسیاری را بدنبال داشته است. به منظور مبارزه با فرسایش بادی روش های مختلفی وجود دارد که پایدارترین آنها احیا بیولوژیک با بهره گیری از گیاهان مقاوم به خشکی و شن دوست می باشد. استقرار اولیه این گیاهان، مستلزم به کارگیری مواد تثبیت کننده ماسه مانند مالچ ها می باشد.مالچ های استفاده شده در گذشته، محصول صنایع و پالایشگاه های نفتی بود. که علیرغم محاسنی چون مقاومت و انعطاف، تبعات زیست محیطی بسیاری را در پی داشت.لذا محققین و دانشمندان کشور بر آن شدند محصولی جایگزین مالچ نفتی با خصوصیات سازگاری با محیط زیست ارایه کنند. یکی از این محصولات، مالچ پلیمر سلولزی نانو سلوفید تولیدی گروه شیمی دانشگاه مالک اشتر اصفهان است. این مالچ در عرصه های ماسه ای نوار ریگ بلند کاشان مورد استفاده قرار گرفت و طی آن مقاومت مالچ نسبت به شرایط محیطی کاشان، تاثیر گذاری آن روی استقرار گیاه و نحوه جذب و نگهداری رطوبت خاک بررسی گردید.ضمنا نمونه هایی از این مالچ در شرایط تونل باد تحت آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که این مالچ اثر منفی در استقرار گیاه ندارد. مقاومت آن نسبت به فرسایش بادی تا چند ماه اول پاشش بسیار خوب است. لیکن به مرور زمان و در ماه های گرم تابستان، شکاف هایی بر روی آن ظاهر می شود که تا حدودی خاصیت تثبیت کنندگی مالچ را تحت الشعاع قرار می دهد.میزان رطوبت خاک در تپه های مالچ پاشی شده بیشتر از تپه های شاهد بود. هم چنین با توجه به نتایج بدست آمده از بررسی تیمارهای مالچ در آزمایشگاه تونل باد، مالچ %‮‭30‬ با بیشصترین مقاومت به ضربه وکمصترین شاخص فرسایش پذیری بهترین نسبت شناخته شد. در مجموع در صورت رفع مشکل سله بندی و ایجاد ترک ، این مالچ می تواند جایگزین مناسبی برای مالچ های نفتی باشد. واژه های کلیدی: احیا بیولوژیک، ، تونل باد، فرسایش بادی، مالچ زیست تخریبصپذیر پلیمر- سلولزی، تپه های ماسه ای