تعیین اثربخشی سنگ فسفات تیمار شده بر روی گیاه ذرت در آزمایش گلخانه ای

تیمار کردن سنگ فسفاتها با مواد آلی و کمپوست کردن آنها یک تکنیک امیدبخش برای افزایش حلالیت و در نتیجه افزایش قابلیت جذب فسفر گیاه از سنگ فسفاتها می باشد. همچنین در بعضی شرایط، اسیدی کردن جزیی ممکن است روش بهتری برای بهبود اثر بخشی سنگ فسفاتهای داخلی یا وارداتی باشد. تلفیق بهترین تیمارهای اسیدی و بهترین تیمارهای آلی می تواند اثر بخشی سنگ فسفات را به میزان زیادی بهبود بخشد. جهت تعیین اثربخشی سنگ فسفات تیمار شده، در موسسه تحقیقات خاک و آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه بر روی گیاه ذرت انجام شد. فاکتورها شامل دو سطح متفاوت فسفر در سنگ فسفات (‮‭25‬ و ‮‭50‬ میلی گرم در کیلوگرم) و تیمار اسید فسفریک، اسید سولفوریک، اسید نیتریک، اسید هیومیک و کود حیوانی، مرغی، سوپر فسفات تریپل و سنگ فسفات تنها می باشد. در نهایت، وزن تر، وزن خشک و میزان فسفر بخش هوایی ذرت اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار آماری ‭MSTATC ‬و مقایسه میانگین تیمارها با آزمون دانکن انجام شد. نتایج بدین صورت بود که اثرات اصلی تیمارهای آزمایشی بر وزن تر و خشک بخش هوایی گیاه ذرت، در سطح یک درصد معنی دار ولی اثر متقابل بین آنها غیرمعنی دار شد. اثر اصلی تیمار های حل کننده فسفات بر میزان فسفر بخش هوایی گیاه ذرت، در سطح یک درصد معنی دار ولی اثر اصلی غلظت سنگ فسفات و همچنین اثر متقابل بین تیمار های حل کننده فسفات و غلظت سنگ فسفات، بر میزان فسفر بخش هوایی، غیرمعنی دار شد. بیشترین مقدار وزن تر و خشک ذرت از تیمار اسید فسفریک و بیشترین میزان فسفر بخش اندام هوایی ذرت از تیمار سوپرفسفات تریپل، بدست آمد. بیشترین مقدار جذب فسفر، به میزان ‮‭122/47‬ (میلی گرم فسفر در گلدان) در تیمار اسید فسفریک نسبت به میزان ‮‭111/02‬ (میلی گرم فسفر در گلدان) در تیمار سوپرفسفات تریپل، بدست آمد. کمترین مقدار عملکرد از تیمار کود حیوانی و کمترین میزان فسفر بخش هوایی ذرت، از تیمار سنگ فسفات تنها بدست آمد. واژه های کلیدی: سنگ فسفات، اسید فسفریک، مواد آلی، ذرت