تهیه والد گرده افشان دیپلویید متحمل به خشکی و ریزومانیا در چغندرقند. فاز اول: تهیه توده در حال تفرق ‭BC2.F2‬

کمبود آب از عوامل مهم محدود کننده تولیدات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد. به علت پایین بودن میزان بارندگی، بالا بودن میزان تبخیر از سطح خاک و تعرق از گیاه و همچنین پایین بودن سطح سفره های آب زیر زمینی در این مناطق، کاهش میزان آب آبیاری می تواند روش مناسب و مقرون به صرفه ای باشد. بنابراین معرفی ارقام متحمل به خشکی محصولات زراعی از جمله چغندرقند در این مناطق از اولویت خاصی برخوردار است. در سالهای اخیر، بیماری ریزومانیا (ریشه ریشی) در برخی مناطق چغندرکاری کشور از جمله استانهای فارس، خراسان، اصفهان که با مشکل کم آبی مواجه هستند شیوع پیدا کرده است. این امر لزوم تهیه ارقام مقاوم به این دو عامل محدود کننده را نمایان می سازد. در این تحقیق، مقاومت به ریزومانیا از یک منبع زراعی دیپلویید (‮‭24‬‭-SB) (‬تحت عنوان والد ‭B) ‬به یک لاین S2 انتخاب شده ‭(M‬‮‭254‬) (تحت عنوان والد ‭A) ‬که در طی ارزیابی های قبلی تحمل به خشکی از خود نشان داده بود منتقل شد. پس از انجام تلاقی اولیه بین دو والد بر اساس رنگ هیپوکوتیل، بذر F1 در سال ‮‭1390‬ از روی والد ‭A ‬برداشت شد. در سال ‮‭1391‬ نتاج F1 با والد دوره ای (والد ‭A) ‬تلاقی برگشتی داده شد و بذر ‭BC‬1 از روی والد ‭A ‬برداشت گردید. در سال ‮‭1392‬ از تلاقی ‭BC‬1 با والد ‭A ‬بذر ‭BC‬2‭.F‬1 بدست آمد و از ازدیاد آن در سال ‮‭1393‬ بذر ‭BC‬2‭.F‬2 حاصل شد. فاز دوم این پروژه که در قالب پروپوزال دیگری ارایه خواهد شد بطور خلاصه شامل مراحل زیر است: کاشت بذر توده ‭BC‬2‭.F‬2 در اشتکلینگ و تهیه ‮‭100‬ لاین S1 از این ریشه ها، ارزیابی نتاج S1 برای شناسایی بوته های مقاوم به ریزومانیا و خشکی، تلاقی این بوته ها با والد یا والدین سینگل کراس مقاوم به ریزومانیا، ارزیابی نتاج تست کراس در آزمایشات مزرعه ای تکرار دار در طی دو سال و چند منطقه و نهایتا تولید بذر الیت والد گرده افشان برتر (مقاوم به خشکی و ریزومانیا). واژه های کلیدی: توده، چغندر قند، خشکی، ریزومانیا