بررسی اثرات استفاده از دانه ماشک ‭(Vicia Sativa) ‬عمل آوری شده و نشده بر عملکرد جوجه های گوشتی

به منظور بررسی امکان استفاده از دانه ی ماشک خام و عمل آوری شده در جیره ی غذایی جوجه های گوشتی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ‮‭13‬ تیمار، چهار تکرار و تعداد ‮‭15‬ قطعه جوجه ی گوشتی نر سویه کاب ‮‭500‬ در هر واحد آزمایشی (جمعا ‮‭780‬ قطعه) در دوره رشدی و پایانی اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل: جیره پایه یا شاهد، جیره حاوی دانه ماشک خام و عمل آوری شده (حرارت خشک، اسیدی کردن و قلیایی کردن) هر کدام در سه سطح ،‮‭20 10‬ و ‮‭30‬ درصد بودند. جیره ها از نظر انرژی و پروتیین یکسان تنظیم شده بودند. صفات مورد مطالعه در طول دوره آزمایش (‮‭42-21‬ روزگی) شامل وزن بدن، افزایش وزن روزانه، مصرف خوراک روزانه، ضریب تبدیل غذایی بود. در پایان آزمایش تعداد 2 قطعه جوجه از هر واحد آزمایشی به طور تصادفی با وزن یکسان انتخاب و پس از کشتار قسمت های مختلف لاشه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش سطح دانه ماشک صرف نظر از روش عمل آوری، میزان خوراک مصرفی به طور معنی داری کاهش یافت(‮‭0/05‬‭> p). ‬اثر عمل آوری بر روی خوراک مصرفی معنی دار بود و قلیایی کردن دانه ماشک سبب افزایش میزان خوراک مصرفی نسبت به دانه ی خام گردید. سطح استفاده از دانه ماشک تاثیر منفی و معنی داری بر وزن بدن داشته و پایین ترین وزن بدن زنده مربوط به گروه حاوی ‮‭30‬ درصد دانه ماشک بود (‮‭0/05‬‭> p). ‬اثر عمل آوری دانه ماشک به روش اسیدی و یا قلیایی از لحاظ بهبود دادن وزن بدن همانند گروه شاهد بوده و لیکن این روند تا سطح ‮‭20‬ درصد دانه ماشک مشاهده گردید. ضریب تبدیل غذایی با استفاده از دانه ماشک افزایش نشان داد (‮‭0/05‬‭> p). ‬عمل آوری تا حدودی سبب بهبود ضریب تبدیل غذایی گردید. روش های عمل آوری اثری بر وزن کبد نداشته ولی موجب کاهش معنی داری در وزن لوزالمعده گردید(‮‭0/05‬‭> p). ‬نتایج این آزمایش نشان داد که دانه ماشک منبع خوراکی غنی از مواد مغذی است و می توان از آن تا سطح ‮‭10‬ درصد بصورت خام و تا سطح ‮‭20‬ درصد بصورت عمل آوری شده با اسید و یا قلیا در جیره ی دوره رشد جوجه های گوشتی بدون داشتن اثر سویی مورد استفاده قرار داد. کلمات کلیدی: دانه ماشک، روش عمل آوری، جوجه های گوشتی، اسیدی کردن و قلیایی کردن