احیا، ارزیابی و نگهداری تعدادی از لاین های گندم موجود در کلکسیون بخش تحقیقات غلات

به منظور احیا، ارزیابی و نگهداری منابع ژنتیکی گندم موجود در کلکسیون بخش تحقیقات غلات، این طرح به مدت دو سال زراعی (‮‭1392-93‬ و ‮‭9013-91‬) به اجرا درآمد. در مجموع سه سال زراعی تعداد ‮‭2700‬ شماره ‭(Accession) ‬گندم از ژنوتیپ های بومی و غیر بومی گونه های مختلف موجود در کلکسیون به صورت دو خط به طول یک متر بر روی یک پشته به فاصله ‮‭30‬ سانتیمتر از یکدیگر در مزرعه کشت گردیدند. شاهدهای مورد استفاده در سال اول عبارت بودند از: ارقام میهن، شهریار، سیوند، پیشگام، پیشتاز و پارسی و شاهدهای سال دوم آزمایش شامل: ارقام شهریار، سیوند، پیشگام، پیشتاز و پارسی بودند. در طول دوره رشد ضمن مراقبتهای زراعی لازم از صفات تاریخ سنبله دهی، ارتفاع بوته، کرکدار یا بی کرک بودن، ریشک دار یا بی ریشک، طول دوره پرشدن دانه، رنگ بذر، رنگ سنبله و تاریخ رسیدن یادداشت برداری به عمل آمد. محاسبه پارامترهای آماری میانگین، واریانس، ضریب تنوع، انحراف استاندارد صفات نشان داد که صفات مورد مطالعه از تنوع خوبی برخوردار بودند. در بین کل نمونه های مورد ارزیابی تعداد روز لازم برای رسیدگی زودرس ترین ژنوتیپ ‮‭158‬ روز و برای دیررس ترین نمونه، ‮‭188‬ روز می باشد. کوتاه قدترین ژنوتیپ دارای ارتفاع ‮‭35‬ سانتیمتر و بلند ترین ژنوتیپ دارای ‮‭140‬ سانتیمتر ارتفاع بود. مقایسه بین میانگین صفات شاهدها و ارقام شاهد نشان دهنده آن بود که ژنوتیپ های مورد بررسی قابلیت استفاده در برنامه های به نژادی را دارند. پس از برداشت و بوجاری ژنوتیپ ها، ارزیابی و مقایسه مشخصات بذور جدید با بذور قدیمی ، اقدام به جایگزینی بذور، ثبت اطلاعات و نگهداری آنها گردید(‮‭80‬ گرم بذر به انضمام دو عدد سنبله). واژه های کلیدی: تنوع، ژنوتیپ، گندم، کلکسیون.