بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره بار تهران

نیترات از این نظر اهمیت دارد که از یک سو نماینده وضعیت نیتروژن گیاه بوده، بنابراین میزان آن درگیاه می تواند در توصیه کودی نیتروزن و رفع سریع کمبود آن در گیاهان در حال رشد بکار رود، و از سوی دیگر زیادی نیترات و تجمع آن در گیاه باعث مسمومیت دام و گاهی انسان شده و منجر به مرگ آن ها می شود. به منظور تامین سلامت جامعه داشتن روشی مناسب جهت اندازه گیری دقیق نیترات در بافت های گیاهی ضروری می باشد. روش دی آزو که از روش های طیف سنجی است بعنوان روش متداول سنجش کمی نیترات در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد. بدلیل گله مند بودن پرسنل آزمایشگاه از طولانی و مشکل بودن روش، در آزمایشی یک روش جدید اندازه گیری با روش دی آزو مورد مقایسه قرار گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل با دو فاکتور روش (دی آزو و سولفوسالیسیلیک اسید) و نوع نمونه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با دو تکرار انجام گرفت و غلظت نیترات در نمونه های گیاهی سیب زمینی، سبزیجات خوراکی، بادمجان، یونجه، ذرت و برنج با دو روش دی آزو و سولفوسالیسیلیک اسید تعیین گردید. نمونه های انتخابی گستره وسیعی از غلظت نیترات(‮‭74‬ و ‮‭34300‬ میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک گیاهی به روش دی آزو) را دارا بودند. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که بین دو روش مورد مقایسه در سطح احتمال %5 اختلاف معنی داری وجود دارد. برای بررسی دقیق تر، نمودار درصد اختلاف مقدار نیترات بین دو روش نسبت به غلظت نیترات در روش متداول(دی آزو) ترسیم گردید. این نمودار نشان داد که در غلظت های کمتر از ‮‭1500‬ میلی گرم نیترات ‭(NO‬3) در کیلوگرم، میزان نیترات با روش سولفوسالیسیلیک اسید ممکن است تا ‮‭10‬ برابر بیش از روش متداول گزارش گردد. در تجزیه و تحلیل جداگانه در نمونه های با غلظت بالای نیترات بیش از ‮‭1500‬ میلی گرم در کیلوگرم) بین نتایج دو روش در سطح اطمینان %‮‭99‬ اختلاف معنی داری مشاهده نگردید و رابطه رگرسیونی بسیار معنی داری(‮‭001.0‬‭> p) ‬با ضریب همبستگی بالایی (‮‭99.0‬‭=r) ‬بین نیترات اندازه گیری شده توسط دو روش بدست آمد. بنظر می رسد، بدلیل سهولت کار، تکرارپذیری و سرعت کار بالای روش سولفوسالیسیلیک اسید، از این روش برای برآورد میزان نیترات به روش دی آزو در سبزیجات برگی که از میزان نیترات بالایی(بیش از ‮‭1500‬ میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک گیاهی) برخوردارند استفاده کرد. کلمات کلیدی: نیترات، روش اندازه گیری دی آزو، روش اندازه گیری سولفوسالیسیلیک. بافت گیاهی.