بررسی سازگاری و پایداری لاین های امیدبخش خلر(Lathyrus sativa) در آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت سراسری مناطق دیم گرمسیر و نیمه گرمسیر
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
Language: Persian
استان موضوع گزارش: آذربایجان شرقی
شهر موضوع گزارش: مراغه
Document ID: R-1092784
Publish: 16 February 2019
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
View: 124
Pages: 63
Publish Year: 1391
نسخه کامل Research منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
Abstract:
به منظور ارزیابی سازگاری و پایدارسثی عملکرد دانه لاین های خلر در شرایط گرمسیری و نیمه گرمسیری ، این بررسی با 12 لاین پیشرفته خلر در گچساران، کوهدشت و ایلام به مدت چهار سال در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار که هر لاین در 4 خط به طول 4/56 متر و به فاصله 25/0 سانتی متر از همدیگر کشت گردید، انجام شد. یادداشت برداری از صفات مهم زراعی و مو رفو- فیزیولوژیکی در طول فصل رشد انجام گرفت. تجزیه واریانس مرکب برای مناطق در سالهای مختلف، در مناطق و سالهای مختلف انجام و مقایسه میانگین ها به روش دانکن در سطوح احتمال %5 و %1 انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب عملکرد دانه، در مناطق و سالهای مختلف نشان داد که اثرات سال* مکان، ژنوتیپ و سال* مکان* ژنوتیپ در سطح احتمال کمتر از %1 معنی دار و سایر اثرات در سطوح احتمال %5 و %1 معنی دار نگردید. دامنه عملکرد دانه از 1/38 تن در هکتار برای لاین شماره 11 برای شاهد نقده تا 2/071 تن در هکتار برای لاین شماره 10 با شجره Sel.521/B1 در نوسان بود. همچنین لاین های 6 و 5 به ترتیب با شجره Sel.587-ICARDA و Sel.449-ICARDA با عملکرد دانه 2/068 تن در هکتار و 1/917 تن در هکتار در رتبه های دوم و سوم قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب علوفه تر نشان داد که اثرات مکان، اثر متقابل سال * مکان، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ* مکان در سطح احتمال کمتر از %1 معنی دار و اثرات سال، ژنوتیپ * سال و ژنوتیپ * سال* مکان در سطوح احتمال %5 و %1 معنی دار نگردید. دامنه عملکرد علوفه تر از 10/907 تن در هکتار برای لاین شماره 1 با شجره Sel.289-ICARDA تا 12/903 تن در هکتار برای لاین شماره 10 با شجره Sel.521/B1 متغیر بود. لاین های 6 و 7 به ترتیب با شجره Sel.587-ICARDA و Sel.B111-ICARDA و عملکرد علوفه تر 12/875 تن در هکتار و 12/542 تن در هکتار در رتبه های دوم و سوم قرار گرفتند. نتایج تجزیه پایداری عملکرد زیست توده، عملکرد دانه و عملکرد علوفه تر نشان داد که لاین شماره 10 با عملکرد علوفه خشک 7/055 تن در هکتار، کمترین میانگین رتبه و انحراف معیار رتبه را داشت که در مقایسه با سایر لاینها از جایگاه مناسبی برخوردار بود. از نظر شاخص های پلاستد پترسون، ریک، پرکینز و جینکز و شوکلا ، لاین شماره 9 به ترتیب با مقادیر 0/5665 ، 0980/،0/2620 2 و 0/1919 کمترین مقدار را به خود اختصاص داد که از جمله لاینهای با پایداری بالا تعیین گردید. از نظر عملکرد دانه، لاین شماره 10 با بالاترین عملکرد دانه (2/071 تن در هکتار)، کمترین مقدار رتبه و انحراف معیار رتبه را به خود اختصاص داد ( به ترتیب 2/41 و 4/2 ). لاین شماره 3 با عملکرد دانه 1/707 تن در هکتار، ضریب تغییرات 38/62 را کسب نمود. لاین با عملکرد بالا و در عین حال ضریب تغییرات بالا در زمره لاین مطلوب می باشد. از نظر ضرایب ریک و شوکلا ، لاین شماره 8 با عملکرد دانه 1/767 تن در هکتار مقادیر 0/6567 و 0/0557 را کسب نمود که در زمره لاین های با ثبات عملکرد بالا و با حداقل اثرمتقابل ژنوتیپ و محیط به شمار می رود. ازنظر علوفه تر، لاین شماره 10 با عملکرد علوفه تر 12/903 تن در هکتار و به ترتیب مقادیر میانگین رتبه و انحراف معیار رتبه 3/21 و 4/4 از جمله لاین های مطلوب به شمار می رود. ضریب تغییرات محیطی لاین مورد نظر در حدود 59/%36 درصد بود که تقریبا جایگاه مناسبی در بین سایر لاینها داشت. از نظر پارامتر های ضریب تغییرات محیطی، ریک، پرکینز و شوکلا، لاین شماره 8 با عملکرد علوفه تر 11/746 تن در هکتار به ترتیب مقادیر 32/43%، 6174/،0/6596 6 و 0/5048 را کسب نمود که از جمله لاین های پایدار به شمار می رود. در نهایت با در نظر گرفتن مقادیر پارامتر های پایداری، لاین های ،9 10 و 8 برای تولید عملکرد علوفه خشک، دانه و علوفه تر از جمله لاین های مطلوب به شمار می روند که با اجرای طرح آنفارم، می توان لاین مطلوب را گزینش و در فرایند معرفی رقم قرار داد. واژه های کلیدی: سازگاری و پایداری ، لاین های خلر، یکنواخت سراسری و گرمسیر و نیمه گرمسیر