بررسی اثر پیش تیمار اسمزی ‭(Osmopriming) ‬بر کیفیت بذر ارقام گندم نان

به منظور بررسی اثرات پرایمینگ بذر بر خصوصیات جوانه زنی بذر گندم، چهار آزمایش فاکتوریل هایدروپرایمینگ، هالوپرایمینگ (به وسیله ‭NaCl) ‬و اسموپرایمینگ (به وسیله ‮‭6000‬ ‭PEG ‬و ‭Mannitol)‬، در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه کیفیت بذر موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال اجرا شد. سطوح تیمار رقم شامل 4 رقم گندم سرداری، آذر،2 فلات و قدس، سطوح تیمار مدت پرایمینگ بذر شامل سه سطح ،‮‭24 12‬ و ‮‭36‬ ساعت و سطوح تیمار فشار اسمزی برای آزمایش های هالوپرایمینگ و اسموپرایمینگ شامل چهار سطح صفر (شاهد) ، 1-، ‮‭1/5‬- و 2- بار در نظر گرفته شد. در این آزمایش ها خصوصیت های جوانه زنی نظیر درصد جوانه زنی نهایی، گیاهچه عادی، گیاهچه غیر عادی، بذر مرده، میانگین زمان جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، میانگین جوانه زنی روزانه، سرعت جوانه زنی روزانه، طول گیاهچه، طول ساقه چه، طول ریشه چه، وزن تر و وزن خشک گیاهچه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثرات رقم، مدت، فشار اسمزی، اثرات متقابل دو عامله و سه عامله در سطح 1 درصد در تمامی آزمایش ها معنی دار شد. بررسی اثرات متقابل سه عامله نشان داد که پرایمینگ بذر به مدت ‮‭12‬ ساعت و در سطح دوم فشار اسمزی، خصوصیت های جوانه زنی رقم های دیم و آبی گندم را نسبت به شاهد به طور معنی داری ارتقا داده است. این بررسی همچنین نشان داد که خصوصیات جوانه زنی بذر رقم های دیم در مقایسه با رقم های آبی بیشتر ارتقا یافته است. هر چند سطوح بالای عامل مدت و فشار اسمزی خصوصیت جوانه زنی بذر رقم های گندم را در تمامی آزمایش ها کاهش داده اند با این حال این کاهش در آزمایش هالوپرایمینگ به مراتب بیشتر از آزمایش های هایدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ بوده است. واژه های کلیدی: هایدروپرایمینگ، هالوپرایمینگ، اسموپرایمینگ، رقم های گندم دیم و آبی، خصوصیت های جوانه زنی بذر.