بازسازی ذخایر و محاسبه میزان رشد میگوی ببری سبز‭((Penaeus semisulcatus ‬و موزی ‭Fenneropenaeus merguiensis ‬رهاسازی شده در آب های خلیج فارس

این تحقیق در آبهای خلیج فارس (منطقه ایران) طی سال های ‮‭1388‬ تا ‮‭1391‬ انجام گردیده است. هدف اصلی تحقیق، ارزیابی اقتصادی میگوهای موزی ‭(Fenneropenaeus merguiensis) ‬و ببری سبز ‭(Penaeus semisulcatus) ‬رهاسازی شده در منطقه مورد بررسی بود. همچنین اثرات علامتگذاری بر رشد و مرگ و میر دو گونه مورد مطالعه قرار گرفت. در میگوی موزی تکثیر مولدین در خرداد ماه انجام می گرفت. در تیرماه ‮‭1388‬ و ‮‭1389‬ تعدادی از نوزادان این گونه با تزریق مواد رنگی الاستومر فلورسنت قرمز علامتگذاری و در شب در خورهای تیاب ، کلاهی و کولغان، استان هرمزگان، رهاسازی شدند. تعداد میگوهای رهاسازی شده در سال ‮‭1388‬ حدود ‮‭84000‬ قطعه و در سال ‮‭1389‬ حدود ‮‭50000‬ قطعه بود. در آبهای استان بوشهر پس از صید مولدین و تکثیر و پرورش آنها تا اندازه های مطلوب، تعدادی از نمونه ها با رنگ های قرمز و آبی علامتگذاری و در مناطق ساحلی بندرگاه و دلوار رهاسازی شدند. علامتگذاری و رهاسازی میگوی ببری سبز در دو سال ‮‭1388‬ و ‮‭1390‬ انجام گردید. تعداد میگوهای رهاسازی شده در سال ‮‭1388‬ حدود ‮‭8000‬ قطعه و در سال ‮‭1390‬ حدود ‮‭30000‬ قطعه بود. فعالیت های تبلیغاتی جهت بازگیری میگوهای علامتگذاری شده با استفاده چاپ پوستر که در آن شرحی از برنامه علامتگذاری میگو توضیح داده شده بود، همچنین پخش برنامه های تلویزیونی برای مردم بومی در زمان های قبل و در زمان آزادی صید میگو در منطقه و انتشار خبر در مجلات محلی انجام گرفت. برای تشویق مردم بومی، پاداش ‮‭20‬ هزار تومانی برای شرکت در بازگیری میگوهای علامتگذاری شده اختصاص داده شد. ارزیابی اقتصادی میگوی موزی بر اساس بازگیری میگوهای رهاسازی شده در سال ‮‭1389‬ و بازگیری آنها در فصل صید در آبهای هرمزگان انجام گرفت. چنانکه ذکر گردید، در این سال تعداد، ‮‭50000‬ قطعه میگوی جوان، علامتگذاری و رهاسازی شد. در همین زمان ‮‭4700000‬ قطعه میگوی موزی در منطقه رهاسازی گردید. در فصل صید و در ماه های مهر و آبان تعداد ‮‭11‬ قطعه میگوی علامتگذاری (‮‭022‬/. درصد) شده صید گردید. مسیر حرکت میگوهای علامتگذاری شده به سمت آبهای عمیق تر شمال غربی (آبهای بندرعباس) مناطق رهاسازی بود. میانگین وزنی میگوهای موزی جوان، ‮‭1/2‬ گرم بود و میانگین وزن میگوهای بازگیری شده ‮‭22/06 4/9‬ گرم بود. میزان رشد میگوهای بازگیری شده ‮‭16-26‬ گرم با نرخ رشد ‮‭88-1/41‬/. در هفته بود. بر اساس تعداد میگوهای رهاسازی شده (‮‭4700000‬) به درصد میگوهای بازگیری شده (‮‭022‬/. درصد)، حدود ‮‭103400‬ قطعه از میگوهای رهاسازی شده با میانگین وزنی حدود ‮‭2/5‬ تن در صید میگوی هرمزگان دیده شده اند. میانگین قیمت میگو در سال بررسی هر کیلو ‮‭85000‬ ریال بود. بر این اساس، سود حاصل از میگوهای رهاسازی شده بالغ بر ‮‭21‬ میلیون تومان می باشد. در برنامه رهاسازی میگوی ببری سبز در آبهای استان بوشهر، تنها 1 قطعه میگوی علامتگذاری شده در فصل صید (‮‭1391‬)، بازگیری شد. وزن و طول کل به ترتیب، ‮‭99‬ گرم و ‮‭22‬ سانتی متر بود. با توجه به درصد اندک بازگیری (‮‭0026‬/. درصد از ‮‭38000‬ )، مطالعه اقتصادی بر روی این گونه انجام نگرفت. در میگوی ببری سبز، اثرات علامتگذاری بر روی رشد و مرگ و میر این گونه مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعه اخیر در دو سال ‮‭1388‬ و ‮‭1390‬ در ایستگاه تحقیقاتی تکثیر میگوی بندرگاه و شرکت تکثیر میگوی آبزیستان در دلوار انجام گردید. این تحقیق در سال ‮‭1390‬ با دقت بیشتری انجام گردید. در این سال در دو منطقه بندر گاه و دلوار رشد و مرگ و میر نوزادان این گونه که با رنگ های قرمز و آبی علامتگذاری شده بودند مورد مطالعه قرار گرفت. در ایستگاه بندرگاه این تحقیق در 3 تانک ‮‭300‬ لیتری حاوی میگوی ببری سبز علامتگذاری شده با مایع قرمز فلورسنت و 3 تانک میگوی بدون علامت به عنوان شاهد که هر تانک حاوی ‮‭30‬ نمونه بود، در مدت ‮‭98‬ روز انجام گرفت. اطلاعات رشد طولی و وزنی نمونه ها در دوره های مختلف با اندازه گیری از ‮‭10‬ قطعه میگو از هر تانک که به شکل تصادفی انتخاب می شدند ثبت می گردید. نتایج حاصل از آنالیز آماری واریانس یک متغیره، نشان می داد که اختلاف معنی داری (‮‭01‬/ . = ) و (‮‭05‬/. = ) در میزان رشد طولی میگوهای علامتگذاری شده و بدون علامت دیده نمی شود. میزان مرگ و میر در هر دو گروه در پایان دوره با شمارش نمونه های باقی مانده انجام گردید که میانگین مرگ و میر در نمونه های علامتگذاری شده ‮‭52‬ درصد و در میگوهای بدون علامت ‮‭44/5‬ درصد بود. در ایستگاه دلوار (شرکت آبزیستان)، نمونه ها در 9 تانک ‮‭300‬ لیتری هر کدام حاوی ‮‭30‬ نمونه که شامل 3 تانک شاهد (بدون علامت)، 3 تانک علامتگذاری شده با رنگ آبی و 3 تانک علامتگذاری شده با رنگ فلورسنت قرمز بود. پارامترهای رشد و مرگ و میر در این ایستگاه در مدت ‮‭110‬ روز مورد بررسی قرار گرفت. رشد وزنی نمونه ها که مانند ایستگاه دلوار به شکل تصادفی در دوره های مختلف اندازه گیری شدند، ثبت گردید. نتایج بدست آمده از آنالیز واریانس یک متغیره اختلاف معنی داری (‮‭01‬/ . = ) و (‮‭05‬/. = ) را بین نمونه های وزن شاهد و علامتگذاری شده نشان نمی داد. میزان مرگ و میر در نمونه های شاهد، علامتگذاری شده قرمز و آبی به ترتیب ،‮‭59 63‬ و ‮‭40‬ درصد بود. اختلاف مرگ و میر نمونه ها در دو ایستگاه بندرگاه و دلوار بین نمونه های شاهد و علامتگذاری شده، متفاوت بود و به نظر می رسد بیشتر در اثر شرایط زیستمحیطی و مدیریت نگهداری میگوها می باشد. در این تحقیق نتایج حاصل از بازگشت شیلاتی میگوهای موزی رهاسازی شده در دریا، نشان می دهد که نسبت سود اقتصادی به هزینه های انجام شده ‮‭46‬/. می باشد که این میزان نیمی از هزینه ها را پوشش می دهد به طوریکه هزینه های انجام شده بیش از دو برابر سود حاصل بوده است. این میزان حداقل بازگشت اقتصادی رهاسازی میگو در دریا می باشد. نتایج تحقیق انجام شده اثرات علامتگذاری بر رشد و مرگ و میر میگوی ب