بررسی امکان استفاده از کود نیتروژن بصورت کود آبیاری سطحی با استفاده از هیدروفلوم و روش آبیاری موجی در زراعت گندم

آبیاری سطحی اصلی ترین روش آبیاری مزارع گندم کشور است و بصورت غیر مکانیزه انجام میشود. راندمان پایین در این سیستم آبیاری از دلایل اصلی استفاده کم از کود آبیاری است. با توجه به پتانسیلهای سیستم آبیاری موجی در افزایش راندمان آبیاری و مزایای لوله های دریچه دار پلاستیکی(هیدروفلومها) انجام کودآبیاری سطحی با راندمان قابل قبول متصور است. لذا در این تحقیق به بررسی کودآبیاری و مصرف خاکی کود اوره در دو سیستم آبیاری موجی و پیوسته پرداخته شده است. آزمایش به مدت دو سال زراعی در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات خاک و آب واقع در کرج انجام شد. این مزرعه با ارتفاع ‮‭1321‬ متر از سطح دریا در عرض جغرافیایی ‮‭35 - 45‬ شمالی و طول جغرافیایی ‮‭50 57‬ شرقی واقع است. در این آزمایش دو سیستم آبیاری سطحی با جریان موجی و پیوسته و همچنین مصرف کود اوره بصورت خاکی و محلول(کودآبیاری) در هر یک از آنها ، در2 تکرار مورد مقایسه قرارگرفت. برای مدیریت آبیاری و کوددهی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و آب تعیین شد. کود اوره به مقدار ‮‭300‬ کیلوگرم در هکتار در 3 و 4 تقسیط بترتیب برای مصرف خاکی و کود آبیاری مصرف شد. آب آبیاری با استفاده از کنتور حجمی اندازه گیری و با دبی ثابت به کرت ها داده شد. رواناب انتهایی کرت ها اندازه گیری شد. عملکرد، وزن هزار دانه، ازت دانه و ازت خاک بعد از برداشت اندازه گیری و کارایی مصرف آب و شاخص برداشت محاسبه گردید. فاکتورهای اندازه گیری و محاسبه شده بر اساس آزمون ‭T ‬مقایسه آماری شد. نتایج نشان داد که استفاده از هیدروفلوم میتواند بطور موثری مشکلات ناشی از انتقال و توزیع آب در انهار مزرعه را کاهش دهد. کود آبیاری درصد ازت و پروتیین دانه را به طور معنی دار و کارایی مصرف آب کل و دانه و پروتیین دانه را به میزان 9/،‮‭25/3 35‬ و ‮‭5/8‬ درصد نسبت به مصرف خاکی برای سال دوم افزایش داد. آبیاری موجی، حجم آبیاری، آب نفوذ کرده و رواناب انتهایی را بمقدار معنی داری و به ترتیب برابر ،‮‭20‬ ،‮‭48 17‬ و ،‮‭33‬ ،‮‭71 30‬ درصد برای سال اول و دوم کاهش و کارآیی مصرف آب آبیاری کل، دانه و کارایی مصرف آب آبیاری نفوذ کرده در تولید دانه را بطور معنی دار و برابر ،‮‭58 52‬ و ‮‭51‬ درصد در سال دوم افزایش داد. به طور کلی استفاده از هیدروفلوم، استفاده از آبیاری موجی و انتخاب طول مناسب فارو، تهیه مناسب بستر و مبارزه بموقع با علفهای هرز بطور موثری راندمان و کارایی مصرف آب آبیاری را در مزرعه گندم افزایش خواهد داد. واژگان کلیدی: کودآبیاری سطحی، آبیاری موجی، نیتروژن، هیدروفلوم، گندم، کرج.