افزایش عملکرد و کاهش ضایعات گندم

تنش کم آبی در زراعت گندم آبی در ایران به علت شرایط طبیعی اکثر سال ها (بهار کم باران) و یا به دلیل اختصاص دادن آب های آخر فصل زراعت گندم به محصولات پرسود مانند صیفی جات عمدتا در دوران پر شدن دانه این گیاه حادث می شود. اهداف اجرای این پروژه که با قطع آبیاری پس از مرحله گلدهی انجام پذیرفت دستیابی به ارقام متحمل به تنش خشکی آخر فصل زراعی بود. بررسی ها در قالب آزمایشات ملی از سال زراعی ‮‭1383-84‬ تا ‮‭1388 -89‬در ایستگاه های تحقیقاتی اجرا گردیدند. حاصل این پروژه دستیابی به دو رقم گندم نان متحمل به تنش خشکی پس از مرحله گلدهی زارع و میهن بود. رقم زارع رقمی است با منشا بین المللی ( سیمیت ترکیه) و با پدیگری ‮‭130‬L‮‭11.1‬‭//F‬‮‭70.35‬‭/Mo‬‮‭4/73‬‭/Ymh/Tob//Mcd/‬3‭/Lira ‬که طی پنجمین خزانه بین المللی مشاهده ای گندم های زمستانه ویژه مناطق آبی ‭(WWON-IR ‬5‭th) ‬وارد آزمایشات ملی گردید. میانگین عملکرد دانه آن در شرایط تنش خشکی ‮‭4893‬ کیلوگرم در هکتار که در مقایسه با رقم شاهد ‮‭565‬ کیلوگرم در هکتار برتری داشت. تیپ رشد آن زمستانه، رنگ دانه آن تیره، میانگین ارتفاع آن ‮‭98‬ سانتیمتر، وزن هزار دانه آن در شرایط تنش خشکی ‮‭31‬ گرم و به بیماری زنگ زرد مقاوم است. رقم گندم میهن رقمی است ایرانی با پدیگری ‭Bkt/‬‮‭90‬‭-Zhong‬‮‭87‬. تیپ رشد آن زمستانه، میانگین عملکرد دانه آن در شرایط تنش خشکی ‮‭5967‬ کیلوگرم در هکتار که در مقایسه با رقم شاهد ‮‭1253‬ کیلوگرم در هکتار برتری عملکرد نشان داد. رنگ دانه آن زرد کهربایی، میانگین ارتفاع آن‮‭84‬ سانتیمتر، وزن هزار دانه آن در شرایط تنش خشکی ‮‭34‬ گرم و به بیماری زنگ زرد مقاوم است. با توجه به برآوردهای اقتصادی، با فرض اینکه هر یک از این دو رقم نهایتا ‮‭20‬ درصد از گندم زارهای اقلیم سرد کشور یعنی ‮‭170‬ هزار هکتار را به خود اختصاص بدهند با احتساب برتری عملکرد دانه رقم زارع و میهن نسبت به رقم شاهد به ترتیب ‮‭565‬ و ‮‭1253‬ کیلوگرم در هکتار و با در نظر گرفتن مبلغ ‮‭3750‬ ریال برای هر کیلوگرم گندم خوراکی مجموع افزایش درآمد ناخالص سالیانه هر دو رقم مبلغ یک میلیون و صد و پنجاه و هشت هزار و نهصدو هفتادو پنج میلیون ریال (‮‭000‬،‮‭000‬،‮‭975‬،‮‭158‬،1) یا بعبارت دیگر ‮‭115/9‬ میلیارد تومان در سال خواهد بود. کلمات کلیدی: گندم نان، تنش خشکی، عملکرد دانه، رقم زارع، رقم میهن.