بررسی اندازه های پیاز مادری و تراکم گیاه بر کمیت و کیفیت بذر پیاز سفید نیشابور

در این آزمایش به مدت دو سال زراعی ‮‭1388‬ و ‮‭1390‬ با هدف بررسی اثر قطرسوخ، فاصله سوخ روی ردیف بر صفات زراعی گیاه پیاز جهت تولید بذر پیاز توده اصلاح شده سفید نیشابوردر ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور مورد بررسی قرار گرفت.آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. سه قطر مختلف سوخ(5-،‮‭5-7 3‬ و‮‭7-9‬ سانتی متری) وسه فاصله سوخ روی ردیف(،‮‭20 10‬و‮‭30‬سانتی متری) به صورت دوعامل فاکتوریل قرار گرفتند. در این تحقیق با افزایش قطر سوخ های کشت شده جهت تولید بذر پیاز( 7 الی 9سانتی متر) عملکرد بذر افزایش یافت. تیمار فاصله ‮‭10‬سانتی متری سوخ روی ردیف باعث افزایش عملکرد بذر پیاز رقم سفید نیشابور گردید. بررسی اثرات متقابل قطر سوخ* فاصله کشت سوخ بر روی ردیف نشان داد بیشترین عملکرد بذر با کشت سوخ هایی به قطر 7 الی9 سانتی متر و در فواصل روی ردیف ‮‭10‬سانتی متری و بر روی پشته های ‮‭60‬سانتی متری(ثابت) بدست آمده است (‮‭2011‬کیلوگرم در هکتار). نتایج رگرسیون چند گانه گام به گام نشان داد، صفت تعداد ساقه های شکسته شده طی دوران رشد گیاه و تعداد گل آذین تولید شده بخش عمده ای از تغییرات عملکرد بذر در کرت های مختلف را توجیه کرده اند و دارای ضرایب تبیین‮‭81/53‬ درصدی می باشند. در این آزمایش ‮‭71/54‬ درصد از تغییرات عملکرد بذر در کرت راصفت تعداد ساقه های شکسته توجیه کرده است. بر اساس این مدل‭:Y=‬‮‭99.60 - 59.219‬X1+ ‮‭52.48‬X‮‭49.1- 2‬X3 اگر اندازه های متفاوت سوخ(توده اصلاح شده سفید نیشابور) در فواصل مختلف از یکدیگر بر روی پشته ها کشت شوند، باید تعداد ساقه های شکسته شده کمتر شده یعنی ساقه های گل دهنده در برابر شکسته شدن مقاومت بیشتری داشته باشند تا عملکرد بذر افزایش یابد. به منظور بررسی اقتصادی طرح از روش بودجه بندی جزیی استفاده گردید و با توجه به اینکه آخرین تیمار (قطر سوخ 3 الی5 سانتی متر و فاصله ‮‭20‬ سانتی متر) دارای نرخ بازده قابل قبولی بود ازاینرو به عنوان اقتصادی ترین تیمار معرفی شد. واژه های کلیدی: بذر پیازخوراکی، اندازه ی سوخ، تراکم گیاه، عملکرد بذر.