ارزیابی اثرات سازه های مکانیکی کنترل رواناب و رسوب در کاهش سیلاب حوضه آبخیز حیدری

یکی از مسایل مهم و اساسی در مدیریت حوزه های آبخیز و مطالعات کنترل سیل درک اثرات متفاوتی است که انجام عملیات اصلاحی از قبیل سد های کوتاه و تاخیری، احداث گابیون، و سایر اقدامات مکانیکی و بیولوژیکی، روی پاسخ حوزه نسبت به بارش می گذارد. توسعه مناطق شهری، بهره برداری غیر اصولی از اراضی و اجرای هر گونه عملیات در سطح حوزه با ایجاد تغییراتی در ضریب زبری، زمان تمرکز، پوشش گیاهی و در نتیجه تغییر نفوذ پذیری خاک، موجب بروز رفتارهای متفاوت حوزه در تولید رواناب و نهایتا دبی اوج سیل حوزه های آبخیز می گردد گزارش حاضر در واقع ارزیابی عملیات آبخیزداری انجام شده در حوضهص آبخیز حیدری واقع در استان چهارمحال و بختیاری است که از سر شاخه های حوزهص آبخیز زایندهصرود به شمار می رود. عملیات احداث سازهصهای سیلصبند در محدوده روستاهای حیدری و شیخ شبان در تعدادی آبراهه انجام گرفته است. در این میان تعداد 5 سازه بلند نیز با هدف ذخیره رواناب و همچنین کنترل سیلاب احداث شده است. در این مرحله با وارد نمودن اطلاعات مربوط به سازه ها در مدل بارش رواناب، تاثیر عملیات اجرایی روی تغییرات دبی اوج سیلاب مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه داده های سیلاب در شرایط قبل و پس از عملیات آبخیزداری و تحلیل اماری نتایج داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون، بیانگر اختلاف معنی داری در سطح %‮‭99‬ بوده که به مفهوم تاثیر مثبت عملیات یاد شده در کاهش مقادیر سیلاب حوضه مورد مطالعه می باشد. واژه های کلیدی: کنترل سیل، آبخیزداری، ارزیابی عملیات، سازه های کوتاه، حوضه حیدری

Keywords:

رواناب , رسوب , سیلاب , حوضه آبخیز حیدری , سازه مکانیکی , آبخیزداری , چهارمحال وبختیاری (استان) , سدها