بررسی تعیین اشکال ناهمواریها، خصوصیات فیزیکی شیمیایی و مینرالوژیکی شنزارهای استان هرمزگان

انجام این تحقیق با هدف شناسایی اشکال، تفکیک بخش های فعال و غیرفعال، شناسایی نقاط بحرانی و تعیین استعداد بالقوه شنزارهای استان هرمزگان به منظور صرفه جویی در وقت و هزینه عملیات تثبیت شنزارها می باشد. بدین منظور ابتدا با استفاده از نقشه های توپوگرافی ‮‭25000:1‬ حدود شنزارهای استان با مساحت ‮‭58863/61‬ هکتار مشخص گردید. سپس با تلفیق این نقشه ها و عکس های هوایی ‮‭40000:1‬ و همچنین بازدیدهای میدانی مشخص گردید که انواع تپه های ماسه ای استان عبارت از بارخان (با فراوانی ‮‭2/2‬ درصد)، بارخان متراکم (با فراوانی ‮‭13/4‬ درصد)، رشته عرضی (با فراوانی ‮‭17/9‬ درصد)، سیلک (با فراوانی 1 درصد) و پهنه شنی (با فراوانی ‮‭65/5‬ درصد) می باشد. در ادامه با توجه به فاکتورهای همچون وجود یا عدم وجود پوشش گیاهی، شکل و جهت جغرافیایی ناهمواریها ، شنزارهای استان از نظر فعالیت در سه گروه فعال (با فراوانی ‮‭65‬ درصد)، نیمه فعال (با فراوانی ‮‭3/8‬ درصد) و غیرفعال (با فراوانی ‮‭31/2‬ درصد) قرارگرفت. بخشی از واحدهای فعال و نیمه فعال که تاسیساتی از قبیل اراضی کشاورزی، جاده ها و مناطق مسکونی را مستقیما مورد تهدید قرار می داد بعنوان نقاط بحرانی در نظر گرفته شد. جهت تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی شنزارها، واحدهای هم شکل ناهمواری های ماسه ای بعنوان واحدکاری در نظر گرفته شد و با توجه به در دسترس بودن و پراکنش مناسب واحدهای همگن اقدام به نمونه برداری خاک گردید. نتایج حاصل از این بخش نشان دهنده وجود بافت سبک شنی و لوم شنی در منطقه و فقر شدید مواد آلی می باشد همچنین مشخص شد که خاکهای منطقه از نظر شور و سدیمی بودن در سه گروه خاکهای معمولی، خاکهای شور و خاکهای شوروسدیمی قرارگرفته است. در ادامه جهت تعیین تغییرات احتمالی سطح شنزارهای استان، مقایسه ای بین نقشه حدود شنزارهای حال حاظر با نقشه حدود شنزارهای حاصل از تحقیق پراکندگی ریگزارهای ایران صورت و نتیجه آن افزایش سطحی معادل ‮‭20189/41‬ هکتار را در حال حاظر نشان داد که علت این تفاوت را می توان افزایش سطح شنزارهای استان طی اختلاف زمانی بین دو تحقیق و اختلاف دقت نقشه های پایه برای دو تحقیق دانست. نتایج حاصل از گرانولومتری ذرات ماسه منطقه، نشان دهنده کانون های برداشت، فرایند رسوبگذاری مشترک و فاصله حمل نسبتا کم یا محلی ذرات ماسه می باشد. واژه های کلیدی: ناهمواری های ماسه ای، بارخان، بارخان متراکم، رشته عرضی، سیلک، پهنه شنی، پوشش گیاهی، نقاط بحرانی