ارزیابی بهره وری در مجتمع های معدنی آهنی با استفاده از روش پویایی سیستمی

بهره وری بعنوان نسبت بین ستانده ها و داده ها، از حیاتی ترین عوامل موثر بر رقابت پذیری و ادامه حیاتاقتصادی شرکت ها بوده و توجه مداوم به آن امکان پایش نحوه عملکرد، طراحی و اجرای برنامه های بهبود رافراهم می کند. رویکردهای مرسوم عموما شامل ارزیابی وضع موجود و ارائه راهکارهایی برای بهبود، بدونتوجه به تعامل بین عوامل مختلف موثر بر بهرهوری است. در این رویکردها به علت عدم توجه به ساختار وروابط علی بین متغیرهای موثر بر بهره وری و عدم بررسی بازخوردهای موجود درک جامعی نسبت به بهره وریارائه نمی دهد. همچنین در مواردی علی رغم استفاده از سیستم دینامیک به صورت جزئی بوده و به جزئیاتکامل پرداخته نشده است. مدل سازی جامع با رویکرد سیستم های پویا این خلاء را جبران کرده و با تاکید بر مدلعلت-معلول، مدل حالت-جریان و معادلات ریاضی حاکم بر سیستم ساختارها را شناسایی کرده و نتایج را درطول زمان نمایش میدهد. در پژوهش محمودی و همکاران با عنوان "ارائه مدل پویایی ارزیابی بهره وری نیرویکار معادن" محققان به بررسی تنها دو عامل انگیزه و مهارت در افزایش یا کاهش بهره وری نیروی انسانیپرداخته اند. همچنین اشاره شده است که بهره وری نیروی انسانی تنها جزئی از انواع بهره وری بوده و به تنهاییبرای ارزیابی بهره وری کافی نیست و نمی تواند مبنای قضاوت برای بهره ور یا عدم بهره ور بودن مجتمع هایسنگ آهن قرار گیرد اما در این پژوهش اشکالات اساسی موجود در تحقیق محمودی و همکاران با استفاده ازتوانایی های سیستم های پویا، طراحی مدل در محیط نرم افزار Vensim PLE جهت ارزیابی انواع بهره وری از جمله بهره وری سرمایه، انرژی، نیروی انسانی و بهره وری کل در مجتمعهای سنگ آهن اصلاح شده است. اینمدل بر اساس فرایند تولید یک مجتمع معدنی در سه بخش معدن، کارخانه فراوری و کارخانه گندله سازی درقالب 6 زیر مدل اصلی طراحی شده است. هر زیر مدل دارای تعدادی حلقه بوده و روابط علّی متغیرها نیزاعمال شده است. جهت بررسی کارکرد مدل، شرکت صنعتی و معدنی چادرملو به عنوان مطالعه موردی انتخابشده است. نتایج نشان میدهد که بهره وری در طول زمان افزایش داشته است. همچنین آنالیز حساسیت مدل بامتغیرهای اساسی بیانگر این است که افزایش ضریب بازیابی و عیار ماده معدنی بیشترین تاثیر را بر افزایش بهره-وری دارد. همچنین افزایش قیمت محصول (سناریو سوم) بهترین سناریو برای افزایش بهره وری است.

Keywords:

بهره وری , معادن سنگ آهن , سیستم های پویا