خوش بینی از دیدگاه روانشناسان و نهج البلاغه

هدف مقاله حاضـر بررسـی مؤلفـه هـای خـوشبینـی در نهـج البلاغـه اسـت. نویسـنده بـا استفاده از روش تحلیل متـون دینـی، درصـدد پاسـخ بـه ایـن سـؤال اسـت کـه آیـا مفهـوم خوشبینی در منابع اسلامی دارای همان مؤلفه هـایی اسـت کـه در روانشناسـی مطـرح شـده است؟ جست وجو و تحلیل آموزه هـای نهـج البلاغـه نشـان مـیدهـد کـه خـوشبینـی از سـه مؤلفه تشکیل شده اسـت: »توجـه انتخـابی«، شـامل توجـه مثبـت بـه ویژگـیهـای خداونـد، زیبــایی هــای جهــان، ویژگــیهــا و رفتــار مثبــت افــراد، افکــار و گفتــار مثبــت، امکانــات و نعمتهای خداوند، نقاط مثبت خود، و توجـه بیشـتر بـه نتـایج کارهـا تـا مشـکلات آن اسـت. »تفسیر منطقی«، به: امتحـان دانسـتن سـختیهـا و مشـکلات، مـوقتی دانسـتن رویـدادهای مثبت و منفی، نقش خـدا، خـود و دیگـران در وقـوع رویـدادها اشـاره دارد. »انتظـار مثبـت« نیز نشان میدهـد فـرد خـوشبـین، بـه انتظـار کمـک از خداونـد، انتظـار وقـوع رویـدادهای خوشایند، و انتظار عملکـرد درسـت از سـوی دیگـران بـاور دارد سـپس آثـار و نتـایج خـوش بینــی در فــرد و جامعــه از جملــه: دســتیابی بــه آرامــش، کــاهش ترس،اضــطراب،حزن،اندوه و دستیابی به موفقیت و نیـز موانـع خـوش بینـی، ضـرورت اجتنـاب از سـوء ظن،حسـد و بخـل تبین گشته و مورد تاکید قرار گرفته است.

Keywords:

خوش بینی , مثبت انیشی , حسن ظن , سوء ظن , آرامش روان