تأثیر نوع الگو بر فعالیت نورون‌های آینه‌ای حین مشاهده یک مهارت حرکتی

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مشاهده الگوی ماهر، الگوی مبتدی و خودالگودهی بر فعالیت نورون­‌های آینه­‌ای انجام گرفت. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه­‌تجربی با طرح درون‎گروهی بود، که با شرکت 21 نفر دانشجوی پسر با میانگین سنی 16/19 سال در سه موقعیت آزمایشی 1. مشاهده خودالگودهی، 2. مشاهده الگوی ماهر و 3. مشاهده الگوی مبتدی اجرا شد. تکلیف مورد نظر، مهارت پات گلف بود. بعد از ارائه دستورالعمل و آموزش اولیه مهارت با تأکید بر مراحل و نکات مهم و اجرای چند ضربه، شرکت‎کنندگان10 ضربه پات گلف انجام دادند و از اجرای آنها برای تهیه نوارهای ویدئویی برای نمایش در حین ثبت امواج الکتریکی مغز، فیلم‎برداری شد. مرحله دوم، ثبت امواج الکتریکی مغز حین مشاهده سه نوع الگو بود. در این ثبت، 10 فیلم 10 ثانیه‎ای از ضربه پات گلف مشاهده شد. این عملیات سه بار به شکل موازنه متقابل تکرار ­شد؛ 1. با مشاهده اجراهای خود که در مرحله قبلی فیلم­برداری شده بود، 2. مشاهده اجراهای الگوی ماهر (گلف­‌باز ماهر) 3. مشاهده اجراهای الگوی مبتدی (فرد مبتدی در مهارت پات گلف). برای اندازه‎گیری سرکوب ریتم Mu از نسبت توان ریتم Mu در حالت مشاهده به توان ریتم Mu در حالت پایه در نواحی مغزی 3C، 4C و Cz استفاده شد. یافته­­‌ها: آزمون آماری تحلیل واریانس درون­ گروهی دو راهه نشان داد که سرکوب ریتم Mu بین موقعیت‎های آزمایشی تفاوت معناداری دارد. نتیجه مقایسه­‌های زوجی نیز حاکی از آن بود که در موقعیت خودالگودهی، سرکوب ریتم Mu به طور معنا­داری بیش­تر از دو موقعیت دیگر بود. نتیجه­‌گیری: بخشی از یافته­‌ها بیانگر آن است که به علت عدم تطابق بین توانایی اجرای حرکت با اجرای الگوی مشاهده ­شده، فعالیت نورون­‌های آینه­‌ای در موقعیت‎های الگوی ماهر و الگوی مبتدی پایین­‌تر بوده است. علت فعالیت بیشتر نورون­‌های آینه­‌ای در موقعیت خودالگودهی نیز در چهارچوب نظریه شناختی_اجتماعی Bandura و شباهت الگو_مشاهده­‌گر بحث و تبیین شد.

Keywords:

Modeling , Mu rhythm suppression , Mirror neuron , Motor skill , الگودهی , سرکوب ریتم Mu , نورون‌های آینه‌ای , مهارت حرکتی