ارزیابی تربیت دینی دانش آموزان دوره دوم متوسطه: مطالعه موردی شهر شیراز

هدف مقاله حاضر ارزیابی تربیت دینی  دانش­آموزان دوره دوم متوسطه شهر شیراز بود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش ­آموزان دوره دوم متوسطه شهر شیراز است که به روش نمونه­ گیری تصادفی خوشه­ ای­ چند­مرحله­ای، نمونه‌ای به حجم 452 نفر از بین دانش­آموزان 8 دبیرستان پسرانه و دخترانه نواحی چهارگانه شهر شیراز انتخاب شدند. برای گردآوری داده ­ها از مقیاس‌ محقق‌ساخته‌ ارزشیابی برنامه درسی تربیت دینی آموخته شده دوره دوم متوسطه بر اساس نظریه تربیت دینی فضامند بومی- جهانی و مؤلفه­ های نه­ گانه آن شامل انبساط حریم، عقلانیت و خردورزی، گرایش و التزام، معیارمداری، خودکنترلی/خودیابی،  تعامل و گزینش، سعه­ صدر، پویایی و استمرار حضور و ارزیابی و تحلیل، استفاده شد. برای تعیین روایی آن از روش­های روایی محتوایی و تحلیل عامل مرتبه اول و دوم و برای تعیین  پایایی آن نیز از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی مرتبه اول نشان داد با فرض معیار 4/0، در تمامی مؤلفه­ ها، بار عاملی سوالات مطرح شده در مقیاس مذکور در دامنه ­ای بین 44/0 تا 90/. محاسبه شد . همچنین نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم . نشان داد که مؤلفه­ های نه­گانه در نظریه مذکور به خوبی نشان­ دهنده برازش این پرسشنامه برای سنجش تربیت دینی در فضای جهانی فعلی است. نتایج آلفای کرونباخ (دامنه­ای بین 54/0 تا 75/0 برای مولفه­ ها و 93/0 برای کل) نیز نشان داد که این مقیاس در تمامی ابعاد خود، پایایی لازم را برای استفاده به عنوان یک مقیاس معتبر دارد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین میزان تربیت دینی دانش ­آموزان نواحی چهارگانه شهر شیراز، تفاوت معناداری وجود دارد همچنین این نتایج نشان دادند که بین میزان تربیت دینی دانش­ آموزان پایه های دهم و دوازدهم نیز تفاوت معناداری وجود دارد، اما بین دیدگاه دانش­ آموزان پسر و دختر این نواحی، درباره میزان تربیت دینی، تفاوت معناداری وجود ندارد.

Keywords:

religious education , secondary school , glocalized space model. , تربیت دینی , دوره دوم متوسطه , نظریه تربیت دینی فضامند بومی- جهانی