بررسی نحوه شکل گیری و توسعه کالبدی شهر بندر امام خمینی (ره) طی سال های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵

با توجه به تغییرات سریع جمعیتی و توسعه کالبدی شهرها، لزوم برنامه ریزی برای توسعه آتی، بیش از پیش احساس می شود؛ بنابراین لازم است، توسعه کالبدی با توجه به عوامل تاثیرگذار در آن، به گونه ای صورت گیرد که همگام با توسعه فیزیکی مطلوب شهر، کمترین خسارت به محیط زیست وارد گشته و بتوان با حفظ محیط زیست به توسعه پایدار شهر نیز دست یافت. هدف از این مطالعه بررسی نحوه شکل گیری و توسعه کالبدی شهر بندرامام خمینی (ره) طی سال های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ می باشد. به منظور اولویت بندی عوامل موثر در توسعه کالبدی شهر بندر امام خمینی (ره) از فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. در مجموع، شهر طی سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۷۵ از توسعه فیزیکی سریعی برخوردار بوده که از دلایل عمده آن می توان بالا بودن نسبی نرخ رشد جمعیت شهر در این دوره (۱۳۷۵-۱۳۴۵)، وجود راه های ارتباطی مناسب از جمله راه آهن و وجود برنامه ریزی مشخص در ابعاد ملی برای ایجاد تحول مبتنی بر توانایی های منطقه را نام برد. پس از استخراج مولفه های توسعه کالبدی شهر بندر امام خمینی (ره)، وزن مربوط به هر مولفه استخراج شد. مهمترین عوامل بازدارند توسعه کالبدی شهر بندر امام خمینی (ره) به ترتیب اولویت مربوط به معیار سنتی زمین و آبگیر بودن، آب و هوا و جنس خاک با ضریب وزن به ترتیب ۰/۱۲۸، ۰/۲۱۵ و ۰/۲۳۷ می باشد. مهمترین عوامل گسترش دهنده در توسعه کالبدی نیز به ترتیب اولویت شامل: هم جواری با دریا، راه آهن اهواز- بندر امام خمینی (ره) و آزاد راه اهواز- بندر امام خمینی (ره) با ضریب وزن ۰/۱۱۲، ۰/۱۱۵ و ۰/۱۱۷ می باشد.

Keywords:

توسعه کالبدی , توسعه پایدار , فرآیند تحلیل سلسله مراتبی , شهر بندر امام خمینی (ره)