ضرباهنگ کاوی پیشرانهای کلان موثر بر پایداری زیرپوست شهر (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر زنجان)

ساخت فضایی شهرها به مثابه‏ی یک پیاز؛ اگر چه از بیرون ساده به نظر می رسد، امّا در حقیقت به خاطر داشتن لایه های زیاد، فریبنده است. اگر هر لایه به طور جداگانه بررسی شود، یک کل را از دست داده ‏ایم. در مطالعه ‏ی ساخت فضایی بافت‏ های فرسوده و محتوای آن(وضعیت پایداری) نیز ، علل و عوامل موجده آن نبایستی فقط از یک زاویه نگاه شود. پژوهش حاضر می کوشد پالیسی های کلان موثر بر وضعیت ساخت موجود بافت فرسوده‏ ی شهر زنجان را درک و میزان اثرات آن بر وضعیت را، مورد واکاوی قرار دهد. برای دست‏یابی به هدف فوق به طرق بانک‏ کاوی منابع کتابخانه ‏ای و مشاهده ‏ی میدانی(مصاحبه با سرپرستان خانوار ساکن بافت"491" نفر و خبرگان و متخصّصین امر"30 نفر") مواد مورد نیاز تحقیق جمع آوری و با استفاده از از نرم افزارهای« ArcGis, lisrel » فراوری می‏گردد. نتایج تحلیل نشان داد عوامل ساختاری کلان اقتصادی با ضریب معنی‌داری 9.99 وضریب تاثیر 0.92 به میزان بیش‏تری ساخت فضایی بافت فرسوده شهر زنجان را تبیین می‌نماید. به‏ عبارتی؛ ساختار اقتصادی متمرکز و دولت ‏گرا اقتصاد نفت و تاثیر آن بر تحوّلات فضایی شهر و تخصیص فضایی منابع مالی به صورت یکپارچه، توانسته بیش‏ترین ضریب تاثیر را در ساخت فضایی موجود بافت فرسوده شهر زنجان داشته باشد. همچنین عوامل کلان کالبدی در مرحله‏ی بعدی تاثیر قرار داشته و ساخت فضایی چند لایه ‏ی بافت فرسوده‏ی زنجان را تبیین می نمایند. نوسازی پوسته ‏ی اول بلوک‏ه ای ساختمانی در حاشیه ‏ی معابر اصلی با تکیه بر فضاهای تجاری ختم می‏گردد. عرض معابر و مصوبات تشویقی نوسازی بافت قدیم؛ امکان بلندمرتبه سازی و گسترش ارتفاعی واحدهای ساختمانی را فراهم نموده و نتیجه ‏ی امر، ایجاد لفافه ‏های فضایی جدید و کاملا متضاد با پوسته ‏های دوم و سوم بافت می باشد.

Keywords:

توسعه پایدار , رویکرد زیست پذیری , ساختارهای کلان , شهر زنجان