اثرات گرمایش جهانی بر روند فرین‌های دمای روزانه در ایستگاه‌های منطقه خزری

رویدادهای اقلیمی حدی، پدیده‌های نادری هستندکه از نظر شدت و فراوانی کمیاب بوده و از آنجایی‌که اکوسیستم‌ها و ساختارهای فیزیکی جوامع انسانی با شرایط اقلیمی بهنجار تنظیم شده‌اند، در زمان رخداد این پدیده‌ها، به‌ندرت می‌توانند خود را تجهیز و آماده کنند، درنتیجه تغییر در زمان وقوع رویدادهای حدی اغلب می‌تواند آثار چشمگیری بر اکوسیستم‌ها و جامعه نسبت به تغییر در شرایط متوسط جوی داشته باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، برسی روند فرین‌های دمایی ایستگاه‌های نوار شمالی کشور می‌باشد. روند فرین‌های دمایی در دو دوره مشاهداتی 2015-1982 و دوره آینده 2055-2020 استخراج شده است. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش حداقل و حداکثر دمای ثبت شده ایستگاه‌های مورد مطالعه به صورت روزانه بوده و برای دوره آینده نیز از خروجی ریزمقیاس شده مدل گردش عمومی CanESM2 بر اساس سناریوهای 4.5 RCP و RCP 8.5 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد حداقل و حداکثر روزانه ایستگاه‌های مورد مطالعه در دوره آینده با افزایش مواجه می‌باشد که این افزایش بر اساس سناریوی RCP 8.5 با شیب بیشتری همراه است. به طور نسبی ایستگاه گرگان بیشترین افزایش دما را در بین ایستگاه‌های مورد مطالعه دارا می‌باشد. بررسی آماری نشان می‌دهد در همه ایستگاه‌ها و در هر دور دوره مشاهداتی و مدل شده، شاخص‌های فرین دمایی با روند و تغییراتی همراه هستند به طوریکه فرین‌های سرد (روزهای یخی ID، شب‌های سرد TN10p، روزهای یخبندان FD و روزهای سرد TX10p) با شیب کاهشی و فرین‌های گرم( روزهای تابستانی SU25، شب‌های حاره‌ای TR20، شب‌های گرم TN90p و روزهای گرم TX90p) با شیب افزایشی در هر دو دوره مشاهداتی و آینده مواجه هستند. به نظر می‌رسد شیب برخی شاخص‌های مربوط به دمای شبانه مانند شب‌های حاره‌ای و شب‌های گرم، نسبت به سایر شاخص‌ها از شدت بیشتری برخوردار است.

Keywords:

فرین‌های دمایی , گرمایش جهانی , سناریو , منطقه خزری