تأثیر غلظت‌های مختلف سلنیوم بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی بالنگوی شهری در رژیم‌های مختلف آبیاری

  خشکی یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های تولید کشاورزی در سراسر جهان است. سلنیوم از طریق افزایش میزان ترکیبات و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی نقش مهمی در تحمل گیاهان به تنش‌های محیطی دارد. به‌منظور بررسی اثر سلنیوم بر خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی بالنگوی شهری تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا گردید. فاکتور اول شامل سطوح مختلف تنش خشکی (100%، 75%، 50% و 25% ظرفیت زراعی) و فاکتور دوم شامل غلظت‌های مختلف سلنیوم (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم بر لیتر سلنات سدیم) بود. براساس نتایج به‌دست آمده، خشکی اثر منفی بر میزان وزن تر گیاه، وزن تر و خشک برگ، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد بذر بالنگوی شهری داشت. اما، تحت تنش خشکی، محلول‌پاشی سلنیوم سبب افزایش معنی‌دار ارتفاع گیاه (2/32 سانتی‌متر)، میزان پرولین (92/0 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و فنول کل (82/0 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) شد. با افزایش غلظت سلنیوم ویژگی‌های فیزیولوژیکی مورد مطالعه‌ی (محتوی نسبی آب برگ (10/65 %) قند محلول کل (55/2 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک)، پروتئین کل (289/0 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (21/0 %) برگ بالنگوی شهری افزایش یافت. میزان غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر سلنات سدیم تأثیر مثبتی بر وزن تر گیاه و عملکرد بیولوژیکی بالنگوی شهری داشت که احتمالاً با نقش آنتی‌اکسیدانی سلنیوم همراه است. تحت شرایط تنش خشکی، سلنیوم میزان پرولین و فنول کل را افزایش داد که افزایش این اسمولیت‌های سازگار نقش مهمی در تحمل بالنگوی شهری به خشکی داشت.  

Keywords:

سلنات سدیم , آنتی‌اکسیدان , تنش خشکی , فنول کل , پرولین