بررسی پراکنش تیپ های پوشش گیاهی تحت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک با استفاده از تحلیل های آماری چند متغیره

خاک نتیجه رابطه متقابل بین مـواد مـادری، توپـوگرافی، آب و هـوا ( باران، دمـا و بـاد ) و فاکتورهـای بیولـوژیکی مـی باشـد . در منـاطق خشک آب قابل دسترس کم بوده و پدیده خاکسـازی بـه آرامـی طـی میشـود . در ایـن منـاطق خاکهـا عمومـاً کـم عمـق، شـنی و شـور میباشند . مواد آلی در این خا کها کم بوده که خصوصیات شـیمیایی و فیزیکی ویژه را در این خاکهـا ایجـاد مـی کنـد . از فاکتورهـای مهـم محیطی مؤثر بر جوانه زنی و استقرار گیاهان مرتعی در مناطق خشـک می توان به مقـدار و توزیـع زمـانی و مکـانی بـارش، رطوبـت قابـل دسترس، عمق آب سطحی و خصوصیات فیزیکـی و شـیمیایی خـاک اشــاره کــرد . Katharine و (2003)Brock بــه اهمیــت آب قابــل دسترس در طول فصل بارش در استقرار گیاه اشاره کرده و رابطه رژیم رطــوبتی بــا بافــت خــاک را بررســی کــرده انــد . Assaeed و همکـاران (1998) رابطـه اسـتقرار گیـاه Hammada elegans و فراوانی و مقدار بارش را بررسی نموده و نتیجه گرفتند که استقرار ایـن گیاه تحت تأثیر مقـدار بارنـدگی نمـی باشـد امـا فراوانـی بارنـدگی در استقرار آن مهم می باشد . ویژگیهای خاک مانند pH ، تراکم لایه ها، بالا بودن سطح آب، کمبود مواد غذایی و کاهش رطوبت خاک ممکن است مانع استقرار گیاه شوند . سـاختمان خـاک و مـو اد معـدنی آن در استقرار ابتدایی و اولیه گیاهان مؤثر بوده و در صـورت نامسـاعد بـودن شرایط تنش شدیدی به گیـاه جـوان وارد مـی گـردد ( دنـین، 1996) محققـــانی ماننـــد Carvaca و همکـــاران (2003) ، Carrera و همکــــــاران (2003) ، Sarah و (2004)Rodeh ، جعفــــــری و همکاران (1382) و گیتـی (1375) اثـرات گیاهـان را روی خصوصـیات فیزیکی و شیمیایی خاک بررسی نموده و تأکید نموده انـد کـه برخـی گیاهان منجر به بهبود خصوصیات خاک شده و محیط را برای استقرار گیاهان جدید فراهم می نماینـد . (2003)Chantal اسـتقرار دو گونـه Picea abies و Pinus sylvestris را در ارتباط با ویژگیهـای خاک و محیطی بررسی کرد . نتایج تحقیق وی نشان داد که هر چنـد بافت و ساختمان خاک اثر قوی بر مقدار و ظرفیت آب خاک می گذارد، اما این دو فاکتور در شرایط محیطی مرطوب عامل مهم اسـتقرار گیـاه نمی باشد . همچنین آب و هوای گرم و خشک اثر منفـی بـر اسـتقرار نهالهای جوان دارند . عمق آب زیرزمینی یکی از مهمترین فاکتورهای مـؤثر بـر فرآینـدهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است . بنـابرا ین پوشـش گیـاهی نیز تحت تأثیر آن خواهد بود . جعفـری و همکـاران (1381) در بررسـی عوامل مؤثر در پـراکنش تیـپ هـای پوشـش گیاهـای مراتـع حاشـیه پلایای سیرجان نشان دادند که تغییـر در عمـق سـفره آب زیرزمینـی، هدایت الکتریکی خاک، میزان یون ها و کـاتیون هـای خـاک و بافـت خاک موجب ایجاد تیپ های مختلف گیاهی از حاشیه پلایا بـه طـرف ارتفاعات می شود و دو عامل شوری و عمق سـفره آب زیرزمینـی را از مهمترین عوامل استقرار تیپ های گیاهی معرفی نموده اند . جعفری و همکاران (1381) با استفاده از روش هـای تجزیـه و تحلیـل چنــدمتغیره روابــط پوشــش گیــاهی مراتــع پشــتکوه اســتان یــزد بــا خصوصیات فیزیکی و شـیمیایی خـاک بررسـی نمـوده و خصوصـیات هدایت الکتریکی، بافت، املاح پتاسیم، گچ و آهـک را از مهمتـرین عوامل مؤثر د ر تفکیک تیپ هـای رویشـی منطقـه مطالعـاتی معرفـی نموده اند . حشمتی (1382) در بررسی آثار عوامل محیطی بر استقرار و گسترش گیاهان مرتعـی بـا اسـتفاده از آنـالیز چنـدمتغیره، مهمتـرین عوامل مؤثر بر تفکیک جوامع گیاهی را عمق آب زیرزمینـی، جهـت و شوری خاک ذکر کرده است . همچنین می توان بـه مطالعـات مشـابه Taviliو همکاران (2003) ، کریم پور ریحانی و همکـاران و (2003) (1999)Duplessisاشاره نمود هدف از این مطالعه، بررسی روابط پوشش گیاهی با خصوصیات خاک و تعیین مهمترین فاکتورهای مؤثر در استقرار و گسـترش تیـپ هـای پوشش گیاهی مرتعی شهرستان داراب می باشد .