مروری بر سیستم های رسانش بر پایه ی ژل به منظورارتقاء پایداری وانتقال اجزاء زیست فعال چربی دوست موادغذایی

امروزه نقش رژیم های غذایی سالم در پیشگیری و تسکین بیماری های مزمن کاملا تصدیق شده است.استفاده از ترکیبات زیست فعال در سیستم های غذایی امکان طراحی آسان غذا هایی با مزایای مطلوب و سلامتی بخش را فراهم می کند (مائو و همکاران،.(2020بسیاری از ترکیبات زیست فعال از نظر شیمیایی به تنش های محیطی نظیر گرما ، نور ، اکسیژن و آنزیم ها حساس هستند. بسیاری از این ترکیبات حلالیت کمی در آب یا روغن داشته و زیست دسترسی اندکی دارند و به منظور اثرگذاری مطلوب باید به طریقی فرموله شوند که در برابر شرایط سخت محیطی محافظت شده و قبل از مصرف در ماتریکس ماده غذایی با غلظتی مشخص حل یا پراکنده شده و به نحو مطلوبی آزاد و به اندامها و سلولهای هدف تحویل داده شوند (اسدپورو جعفری،2019 ؛ جی یانگ وهمکاران (2018 شبکه های ژلی می توانند به عنوان حامل اجزاء غذایی زیست فعال خصوصا با نرخ رها سازی کم عمل کنند ، زیرا این اجزاء در شبکه های ژلی به دام افتاده اند. علاوه بر این ، شبکه های فشرده ی ژل در نقش مانعی در برابر تنش های محیط خارجی نظیر گرما ، اسیدها ، نمک ها و آنزیم ها عمل می کنند لذا مواد فعال زیستی درون ژل معمولا پایداری خوبی دارند(مائو و همکاران،.(2020مطالعات متعددی نیز نشان میدهد که سیستم های رسانش بر پایه ی ژل قادرند که پایداری و زیست دسترسی ترکیبات زیست فعال بسیاری را ارتقا دهند.ژل ها سیستم های نیمه جامد و ویسکوالاستیکی ساخته شده ازیک فاز مایع یا حلال خارجی با ماهیت آبدوست یا آبگریز هستند که در یک شبکه سه بعدی به دام افتاده و ثابت شده اند(رحمان وذوالفغار،.(2014 ویژگی های ساختاری و رفتارهای رئولوژیکی دو ویژگی قابل توجه در تعریف ژل هستند ، از نقطه نظر رئولوژیکی ماده ای جامد مانند را می توان به عنوان ژل توصیف کرد که در مقیاس زمانی آزمون تحلیل ساختار در ابعاد ماکروسکوپی ،دائمی تلقی شود.از نظر ساختاری ، ژل سیستمی است شامل مولکول ها ، ذرات و زنجیره ها ،که تا حدی توسط پیوندهای فیزیکی یا شیمیایی در یک محیط مایع با یکدیگر مرتبط هستندو از دست دادن سیالیت به دلیل وجود این شبکه ها است( روچا-آمادوروهمکاران،.(2014بطورکلی میتوان ژل ها را بر مبنای ماهیت فاز مایع آنها به هیدوژل ، ارگانوژل و سیستم های ژلی مشتمل بر ترکیب این دو، نظیر بایژل و امولسیون ژل طبقه بندی کرد.در این بررسی مروری ویژگی های ساختاری انواع مختلف ژل های مناسب برای انتقال اجزاء فعال چربی دوست ومقایسه ی توانایی این ساختارها برای حفظ و انتقال این ترکیبات ،مورد مقایسه قرار میگیرد و مزایا ومعایب بالقوه ی آنها ذکر میشود.