رفتارسنجی (اندازه گیری تغییر شکل و جابه جایی ساختمانهای بلندمرتبه بااستفاده از فتوگرامتری برد کوتاه

افزایش تقاضای مسکن از سوی جمعیت روبه رشد شهرهای بزرگ و محدودیت گسترش افقی شهرها، سبب شده است که احداث ساختمانهای بلندمرتبه، راه حل مناسبی برای رفع مشکل مسکن در شهرهای بزرگ مطرح شود. مسایل طراحی سازه ای، مصالح به کار رفته، جنس زمین بستر و عوامل طبیعی همچون زلزله از عوامل تعیین کننده ضرورت رفتارسنجی ساختمانهای بلندمرتبه می باشد که از جمله وظایف مهندسین عمران به شمار می رود. مقایسه ی اندازه گیری های کمی انجام گرفته از قسمت های مختلف ساختمان در اپک های زمانی مختلف، یک راهکار عملی برای این منظور است. در این راستا می توان به تکنیکهای: ۱) نقشه برداری کلاسیک با دوربین های توتال استیشن، ۲) سنسورهای فشارسنج نوری، 3) سیستم ماهوارهای تعیین موقعیت جهانی (GNSS)، ۴) لیزر اسکنر زمینی، ۵) تداخل سنجی رادار زمینی و ۶) فتوگرامتری برد کوتاه اشاره کرد. با لحاظ تناسب فاکتورهای دقت، هزینه، زمان و سهولت، تکنیک فتوگرامتری برد کوتاه از سایر رقبا پیشی گرفته است. در این روش با دوربین های رقومی غیرمتریک که در ایستگاه های مناسب مستقر می شود، تصاویر خاصی از سطوح مختلف ساختمان اخذ شده و سپس با بهره گیری از اصول و روابط حاکم بر فتوگرامتری، به مختصات سه بعدی دقیق نقاط تبدیل می شود. در مقاله ی حاضر ضمن معرفی و بررسی نقاط قوت و ضعف تکنیک های نام برده، اصول و مبانی تکنیک فتوگرامتری برد کوتاه در رفتارسنجی ساختمانهای بلندمرتبه تبیین خواهد شد. با توجه به این که ساختمانهای بلندمرتبه احداث شده در ایران، عمدتا در شهرهای زلزله خیز واقع هستند، رفتارسنجی مداوم این ساختمان ها از ضرورت بسیار بالایی برخوردار بوده و امید است از تجربیات کشورهای پیش رو در این زمینه استفاده شود. انتظار می رود، با درک اهمیت موضوع، دستورالعمل های صریح و دقیقی برای تعیین و اندازه گیری تغییر شکل ها و جابه جایی های ساختمان های بلندمرتبه با استفاده از تکنیک فتوگرامتری برد کوتاه تدوین و حسن اجرای آن توسط دستگاه های نظارتی تضمین گردد تا بدین طریق، ضمن افزایش کارایی ساختمانهای بلندمرتبه و حفظ امنیت جانی ساکنین آنها، از هدر رفت منابع مالی کشور نیز جلوگیری شود.

Keywords:

ساختمان بلندمرتبه , رفتارسنجی , GNSS , فشارسنج , لیزر اسکنر , تداخل سنجی رادار , فتوگرامتری برد کوتاه.