بررسی کارایی مدل DLSRSدر تعیین حریم کمی رودخانه های کوهستانی ( مطالعه موردی استان خراسان رضوی)

حریم کمی رودخانه ها اعم از دائمی یا فصلی، طبق قوانین و مقررات جاری کشور برای عملیات لایروبی و بهره برداری برابر1 الی 20 متر از منتهی الیه بستر می باشد که معمولاً توسط کارشناسان حفاظت و مهندسی رودخانه های شرکت های آب منطقه ای به صورت تجربی برآورد و اعلام می گردد. با توجه به ضابطه مند نبودن این فرآیند، دفتر مهندسی رودخانه ها و سواحل شرکت مدیریت منابع آب ایران در مهرماه سال 1389 به منظور تامین شرایط کمال انتفاع، جلوگیری از بروز فساد ناشی از قدرت حاکمیتی و ایجاد وحدت رویه در روش محاسبه حریم کمی رودخانه های سراسر کشور، مدل تعیین حریم کمی رودخانه ها به روش رتبه دهی توصیفی (مدلDLSRSرا به عنوان اولین مدل ریاضی محاسبه حریم کمی رودخانه ها مطابق ضوابط و مقررات جاری کشور ارائه نمود. با توجه به لزوم صحت سنجی نتایج حاصل از مدل ها و روش های جدید محاسباتی در شرایط مختلف انواع حوضه های آبریز و رودخانه ها، در این مقاله کارایی مدلDLSRS در محاسبه حریم رودخانه های کوهستانی به روش مطالعه موردی بررسی شده است. بدین منظور، حریم کمی بازه های کوهستانی رودخانه های عارفی، کارده، تبارک، یدک و عمارت در محدوده استان خراسان رضوی به روشDLSRS محاسبه شده و نتایج با سوابق احاریم اعلامی در منطقه به روش های پیشین و واقعیت های موجود مورد مقایسه و سنجش قرار گرفته است.برای بررسی و ارزیابی کمی و کیفی نتایج از روش بازدید میدانی و پرسش و پاسخ محلی به همراه کنترل شرایط کمال انتفاع و تنش های اجتماعی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، مدلDLSRS با شرایط حوضه های مطالعه شده سازگار بوده و از دقت کافی برای تامین شرایط کمال انتفاع رودخانه های کوهستانی در منطقه برخوردار است

Keywords:

رودخانه کوهستانی , حریم کمی , مدلDLSRS