بررسی مولفه های مدیریتی تولید فرش با سرمایه ی خارجی در دوره قاجار آسیب شناسی موردی موسسه بازرگانی زیگلر و شرکا

فرشبافی ایران در اواسط حکومت قاجاریه،تغییر و تحولات بنیادی را از دیدگاه هنری و اقتصادی به دلیل سازمان یافتن تولید فرش در ایران توسط سرمایه گذاران خارجی به نظاره نشست.از جمله ی این سرمایه گذاران خارجی موسسه بازرگانی زیگلر بود که در آغاز ورود خود به حوزه ی فرش دستباف،تنها در کار خرید و صادرات فرش های کهنه و نو وارد شد.اما این شرکت با افزایش تقاضای بازارهای اروپایی و آمریکایی برای فرش ایرانی و تجزیه و تحلیل وضع موجود توسط کارشناسان خود،تصمیم به سرمایه گذاری در زمینه تولید فرش در منطقه ی سلطان آباد وروستاهای اطراف آن گرفت.عملیات تولیدی شرکت زیگلر گستره ی صنعت روستایی بود و شاخصه های مدیریتی این شرکت در زمینه ی صنعت روستایی فرش دستبافت،که بر اساس تعامل با نظام سنتی فرشبافی روستایی و عاملان محلی تعریف شده بود،تاثیرات عمیقی بر فرآیند تولید این هنر_صنعت تازه سازمان یافته نهاد و موفقیت موسسه را در این عرصه باعث ترغیب دیگر کارفرمایان غربی برای سرمایه گذاری در صنعت فرش ایران گردید و همچنین مدل مدیریتی را در زمینه ی تولید و صادرات فرش دستباف برای این شرکت های نسل دوم فراهم آورد.تداوم این نظام مدیریتی در صنعت فرش در ایران پس از دوره های حکومت قاجاریه نیز باز شناختی است.از منظر آسیب شناسی،نظام مدیریتی شرکت زیگلر در راستای همسان سازی سطح تولید و تقاضاء فرآیند سنتی تولید فرش را کرانمند و متعین نمود و در جهت سرعت بیشتر تولید و نطبیق تولیدات خود با سلیقه ی بازار های هدف،تغییراتی در نظام سنتی صنعت فرش ایجاد کرد.این تغییرات که در دو حوزه ی فرآیند تولید و اقتصاد فرش قابل بررسی است،کاهش کیفی فرش دستبافت و فاصله گرفتن از جنبه های اصیل سنت فرش ایرانی را در زمینه های مختلف طرح و نقش ،رنگ،بافت و ....در پیآمد داشت.

Keywords:

فرش قاجار , سرمایه ی خارجی , شرکت های چند ملیتی , زیگلر , اسیب شناسی , مدیریت فرش