ارزیابی لاین‌های امیدبخش حاصل از جمعیت‌های محلی لوبیای قرمز (Phaseolus vulgaris L.)

به منظور بررسی لاین­های خالص گزینش‌شده ازجمعیت­های محلی لوبیای قرمز، 14لاین به­همراه دو رقم شاهد گلی و صیاد در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان بروجرد، استان لرستان ارزیابی شد. ارتفاع گیاه، تعداد گره، تعداد شاخه فرعی، طول نیام، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن100دانه و عملکرد دانه اندازه­گیری شد. برش کلاستر و مقایسه گروه­های با پتانسیل عملکرد دانه متفاوت به­ترتیب با آماره­های ویلکس لامبدا و مربعT هتلینگ نشان داد که همگی ژنوتیپ­های قرارگرفته در گروه­ با عملکرد دانه بالا متعلق به لاین­های امیدبخش بود که حاکی از پتانسیل مناسب توده­های بومی در برنامه­ اصلاحی بود. بین گروه­ها برای تعداد دانه در بوته نیز اختلاف معنی­دار در سطح احتمال01/0 وجود داشت. صفت وزن100دانه، با وجود همبستگی پایین با عملکرد، در تجزیه رگرسیون در مدل باقی ماند و اثر غیرمستقیم منفی از طریق تعداد دانه در بوته بر روی عملکرد داشت. نتایج تجزیه به عامل­ها علاوه بر خلاصه‌کردن تعداد زیاد متغیر (صفت)ها، دارای توانایی مطلوب در تشخیص ژنوتیپ­های پرمحصول و کم‌محصول بود. جمع­بندی و ارتباط نتایج تجزیه­های مختلف نشان داد که افزایش تعداد دانه در بوته نسبت به دیگر صفات ارزیابی‌شده منجر به افزایش بیشتر عملکرد دانه شده بود. نتایج این پژوهش می‌تواند در شناسایی و بهره‌گیری بهتر از صفات و ژنوتیپ‌های مطلوب در برنامه­های اصلاحی مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد.

Keywords:

روش های آماری چند متغیره , عملکرد , گزینش غیر مستقیم , لاین خالص , لوبیا