بررسی مساله شر ازدیدگاه ادیان الهی و معتزله

مسئله ي شرور و بدی ها، از مسائل مهم فلسفه است. وجود شرور و بدی ها، از قبیل مرگ و میرها، بیماری ها، مصیبت ها، آفت ها، فقر و ناتوانی ها، دردها و رنج ها، زشتی ها و تشویهات خلقت، نابرابری ها و تبعیض ها در خلقت و اجتماع، جنگ ها و درندگی ها، تنازع بقاء جانوران و بالاخره وجود شیطان و نفس اماره، سبب شده است که برخی در حکمت بالغه و نظام احسن، خدشه کنند و بگویند اگر جهان با حکمت بالغه ي الهی اداره می شد و نظام موجود نظام احسن بود، اموري که لغو و بیهوده، یا مضر و زیان آورند، در جهان وجود نمی داشت. مساله شر، از جمله اساسی ترین مسائلی است که هر دینی همین که باب تأمل و تدبر در باب اصول اعتقادي خودش را می گشاید، با آن مواجه می شود. متکلمان معتزله نیز به عنوان اصحاب مکتبی که از طلایه داران عقلانیت در عالم اسلام است، به طور جدي به این مساله پرداخته اند. هر چند ممکن است تبیین و توجیه آنان از این موضوع به طور کامل قانع کننده نباشد، ولی قطعا چنین تبیین و توجیه اي از نمونه هاي درخشان تلاش عقلی بشر براي تأمل در باب شرور و حکمت آن ها است. نویسنده در این نوشتار کوشیده است گزارشی مختصر و در عین حال با عنایت به گفتمان فکري معاصر، از دیدگاه معتزله در این خصوص ارائه کند.

Keywords:

شر , خیر , مسیحیت , معتزله