تاثیر احیای پوشش گیاهی بر مولفههای مورفومتری نبکا و نقش آن در تثبیت شنهای روان منطقه نیمروز سیستان
Publish place: Geography and Environmental Planning، Vol: 31، Issue: 2
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 255
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GEP-31-2_007
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
Abstract:
پوشش گیاهی نقش بسزایی در تعیین دینامیک و مورفولوژی تپههای ماسهای در محیطهای بیابانی دارد. وجود پوشش گیاهی در سطح زمین با حفاظت از سطح خاک و تاثیر بر شرایط حملونقل رسوبات حملشده با باد موجب ایجاد چشمانداز بادی طی واکنشی طبیعی با ایجاد پدیده نبکا در مناطق بیابانی میشود؛ این فرایند برای خنثیکردن تنش فرسایش بادی در این مناطق به وقوع میپیوندد. هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی تاثیر احیای پوشش گیاهی بر مولفههای مورفومتری نبکا و نقش آن در تثبیت شنهای روان سیستان است. به این منظور پس از اجرای طرح پخش سیلاب و جنگلکاری در منطقه نیمروز سیستان طی سال ۱۳۸۲، با احیای پوشش گیاهی در عرصه، براساس روش تکبعدی و با استقرار ۵ ترانسکت خطی به طول ۵۰ متر بهطور تصادفی، پارامترهایی همچون ارتفاع، قطر قاعده، حجم نبکا، قطر تاج پوشش، ارتفاع گیاه، دامنه رو به باد و دامنه پشت به باد در ۴۵ نبکا مربوط به گونه گز (Tamarix) در بازههای زمانی مختلف طی دورهای ۱۶ساله اندازهگیری شد. با اندازهگیری ویژگیهای مورفومتری نبکاها، همبستگی مولفههای مورفومتری براساس آنالیز همبستگی و تحلیل رگرسیون چندمتغیره بررسی شد. در بررسی همبستگی معیارها، یافتهها نشان داد عوامل پوشش گیاهی با مولفههای مورفومتری نبکاها همبستگی معناداری دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه نیز مبین توجیه ۹/۹۲درصدی تغییرات حجم نبکاها با مولفه مساحت تاج پوشش گیاهی است. در بررسی رسوبات تثبیتشده در نبکاها نیز یافتهها حاکی است با رشد پوشش گیاهی، حجم نبکاها بهطور میانگین از ۵۳/۰ به ۶۹/۱۵ مترمکعب افزایش یافته که پیرو آن، میزان رسوب نیز از ۹۷/۱۸۴ به ۷۹/۸۷۹ تن افزایش یافته است. مقایسه آماری دادههای اندازهگیریشده نشان داد اختلاف معناداری بین میانگین مقدار رسوب تثبیتشده (در سطح یک درصد) در نبکاها وجود دارد. با توجه به نتایج بهدستآمده، احیای پوشش گیاهی با پخش سیلاب و جنگلکاری در مکانهای مناسب، راهکار کارآمدی برای تثبیت شنهای روان در منطقه پژوهش است.
Keywords:
Authors
معین جهان تیغ
دانشجوی دکتری مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گرگان
منصور جهان تیغ
دانشیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :