پهلوان در شبستان؛ تاملی در باب «گوشهنشینی جنگجو» و نمونه آن در حماسه ایرانی
Publish place: Persian Literature، Vol: 9، Issue: 1
Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 190
This Paper With 19 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ADFA-9-1_010
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
Abstract:
مضمون «گوشهنشینی جنگجو»، یکی از ویژگیهای کارکرد جنگاوری، عبارت است از عزلت اجبـاری و موقت جنگجـو در شرائطی خاص که جنگجو با اکراه به آن تـن میدهد و با بروز رویدادهایی معین (که در نمونههای بررسیشده در این مقاله آغاز یا تدارک یک جنگ بزرگ است) از بنـد آن رها میشود. در روایات حماسی یونانی و هندی، دستکم دو نمونه از این مضمون را مییابیم: آخیلس، قهرمان ایلیاد، که در نوجوانی به تدبیر مادرش تتیس به ناگزیر با جامه مبدل دخترانه در شبستانی عزلت میگزیند و ارجونه، قهرمان مهابهارته، که بهواسطه نفرین یکی از پریان و نیز اجبار دوران تبعید خانوادگی، به ناچار به کسوت خواجگان درمیآید و یک سال در حرمسرایی اقامت میکند. چنانکه پیداست این هر دو مضمون هم با شبستان زنان پیوند دارند و هم با نوعی بیـکاری موقت جنـگجو. ظاهرا مضمون «گوشهنشیـنی در شبستان» در حماسههای ایرانی نمونهای ندارد، اما با بررسی روایات مختلف زندانیشدن اسفندیار به فرمان پدرش گشتـاسب، به مضامین درخور درنگی برمیخوریم که با جزئیات دو روایت یونانی و هندی شباهتهایی دارند. بهنظرمیرسد ایـن مضمون دارای یک روایـت اصلی هنـدواروپایی است با محوریـت یک پهلوان شکستناپذیر/رویینتن و دورگه (ایزدی/انسانی) که صورت ایزدوار آن در حماسههای یونانی و هندی و صورت زمینیتر آن در حماسه ایرانی به جا مانده است. بررسی تطبیقی این سه داستان به بازشناسی مفهوم «گوشهنشینی» و خاستگاه اسطورهای احتمالی آن (وقفه جنگجو و نیازمندی جهان) راه میبرد.
Keywords:
Authors
علیرضا اسماعیل پور
دانشآموخته دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :