تقابل‎های همجوار؛ عنصری بلاغی و معنیساز در مثنوی

Publish Year: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 228

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADFA-6-1_003

تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1400

Abstract:

«تقابلهای همجوار» (همنشینی دو رکن متقابل)، اصطلاحی است در پیوند با علم معانی نحو. این اصطلاح، هنرسازهای پنهان در مثنوی است که در این نوشتار براساس نظریه نظم (ساخت) و علم معانی نحو، ساختهای گوناگون و الگوهای متنوع آن تبیین و تحلیل شدهاست؛ ازجمله این الگوهای تقابلی عبارت­اند از: تقابل‎های همجوار در یک جمله با هویت دستوری یکسان (تقابل‎های معطوف، تقابل‎های همجوار مضاف و مضاف‎الیهی و موصوف و صفتی)، تقابل‎های همجوار در یک جمله با هویت دستوری ناهمسان و تقابل‎های همجوار در دو جمله شامل تقابل‎های عطفی و غیرعطفی. همراهی این الگوها با دیگر عناصر زیبایی‎شناسی چون انواع آرایه‎های بلاغی و موسیقی کلام، بر ظرفیت معنایی و حسن بلاغی آنها می‎افزاید. این گونه‎گونی موجب پویایی زبانی، بلاغی و معنایی هر چه بیشتر شعر مولانا شده است. بسامد فراوان این هنرسازه، ویژگیای سبکی در شعر مولانا آفریده است و گذشته از تاثیر بلاغی و زیباشناسانه در القای زمینه معنایی سخن، به‎ویژه در اندیشه‎های بنیادین ذهن مولانا موثر است. در این نوشتار، تقابل‎های همجوار معرفی و ساختار نحوی ابیاتی که شامل این هنرسازهاند، تحلیل زیباشناسی شده­اند.

Authors

تقی پورنامداریان

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

لاله معرفت

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن اثیر، ابی­الفتح ضیاء­الدین نصرالله (1939)، المثل السائر فی أدب ...
  • ابن‌معتز، عبدالله‌ (1935)، البدیع، تعلیق المقدمة و الفهارس اغناطیوس کراتشقوفسکی، ...
  • ابودیب، کمال (1393)، صورخیال در نظریة جرجانی، ترجمة فرزان سجودی ...
  • اسعدگرگانی، فخرالدین (1349)، ویس و رامین، تصحیح ماگالی تودوا و ...
  • انقروی، اسماعیل (1350)، شرح کبیر انقروی بر مثنوی معنوی مولوی، ...
  • پورنامداریان، تقی (1384)، در سایة آفتاب، چاپ دوم، تهران، سخن ...
  • جرجانی، عبدالقاهر (بی‎تا)، اسرارالبلاغه، قرأه و علّق علیه محمودمحمّد شاکر، ...
  • جرجانی، عبدالقاهر (1366)، دلائل­الاعجاز فی علم المعانی، تصحیح طبعه و ...
  • خاقانی، افضل­الدین بدیل (1374)، دیوان، به‌کوشش ضیاء‌الدین سجادی، چاپ پنجم، ...
  • خطیب‌قزوینی، جلال‎الدین محمد (2003)، الایضاح فی علوم البلاغة، بیروت، دارالکتب ...
  • خفاجی، ابن­سنان عبدالله (1982)، سرّ الفصاحة، بیروت، دارالکتب العلمیة ...
  • شفیعی­کدکنی، محمّدرضا (1384)، موسیقی شعر، چاپ هشتم، تهران، آگاه ...
  • شفیعی­کدکنی، محمّدرضا (1391)، رستاخیز کلمات، تهران، سخن ...
  • صفوی، کورش (1383)، در آمدی بر معنی شناسی، چاپ دوم، ...
  • ضیف، شوقی (بی‌تا)، البلاغة تطوّر و تاریخ، الطبعة التاسعة، القاهره، ...
  • الطیب، عبدالله (1970)، المرشد الی فهم اشعار العرب و صناعتها، ...
  • فروزانفر، بدیع‎الزمان (1375)، شرح مثنوی شریف، چاپ هفتم، تهران، زوار ...
  • مشتاق‎مهر، رحمان (1389)، «نسخة مثنوی مورخ 677 قونیه و چاپ­های ...
  • مولوی، جلال‎الدین محمّد (1372)، مثنوی، تصحیح و تعلیقات محمّد استعلامی، ...
  • مولوی، جلال‎الدین محمّد (1363)، کلیات شمس، تصحیح و حواشی بدیع­الزمان ...
  • مولوی، جلال‎الدین محمّد (1393)، مثنوی‌معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تصحیح مجدد ...
  • نمایش کامل مراجع